De Filipijnen haalt banden met VS weer aan: president Marcos op bezoek bij Biden

"Duterte had het niet zo op de Amerikanen, hij deelde geen kritiek op mensenrechtenschendingen en zag meer in de samenwerkingen met Chinezen. Maar Marcos' vader had wel hele nauwe banden met de VS totdat het met een volksopstand werd verbannen. De VS en Filipijnen hebben van oudsher banden met elkaar”, zegt Zuidoost-Azië correspondent Saskia Konniger in het NOS Radio 1 Journaal. "Omdat China steeds agressiever is in de Zuid-Chinese zee zoekt Marcos extra militaire steun bij de VS."

Chinese agressie

Volgens Konniger varen er steeds vaker Chinese kustwachtschepen door Filipijnse gebieden. "Ze kruisen vaker het gebied, dat volgens internationale verdragen toebehoorde aan de Filipijnen, Vietnam, Brunei en Indonesië. Vissers hebben er last van, maar er zijn ook militair getinte confrontaties. China accepteert deze zeegrenzen niet en claimt het als haar gebied." In februari blokkeerde zo een schip van de Chinese kustwacht met een soort laserlicht de koers van een Filipijns schip dat een militaire basis binnen hun gebied wilde bevoorraden.

"Afgelopen week was er een grote oefening van de Amerikaanse en Filipijnse marine samen en toen waren er verschillende incidenten", zegt Konniger. "Een schip van de Chinese kustwacht voer gevaarlijk dicht op een Filipijns fregat, binnen in wat de Filipijnen ziet als haar gebied. De kapitein moest razend snel stoppen om een botsing te voorkomen. De schepen waren, volgens journalisten die op dat schip zaten, slechts veertig meter van elkaar verwijderd en het Chinese schip eiste via een luidspreker dat het Filipijnse schip zou omkeren." Volgens de Chinese kustwacht zou het Filipijnse fregat in Chinese wateren verkeren.

Staatsbezoek

Nu is Marcos op bezoek in de VS. Daar wil hij de relaties tussen de twee landen aanhalen, zegt Konniger. "Voor beide partijen is er veel te winnen. Ze gaan economische banden aanhalen, wat voor Marcos heel prettig is, en ze gaan ook vooral militaire vernieuwingen bespreken." De Filipijnen zou een belangrijk strategisch punt zijn voor de Verenigde Staten. "Geografisch ligt het heel dicht bij Taiwan en de VS wil nog meer basissen, nog meer raketten plaatsen en afweergeschut. Mocht China Taiwan aanvallen, kunnen ze Taiwan te hulp schieten."

"Ook voor Marcos is er veel te winnen. Er loopt internationaal een grote rechtszaak tegen zijn familie. Tijdens het dictatorschap van zijn vader zijn er miljoenen uit de staatskas gestolen, als hij nauwe banden heeft met de VS, zou die rechtszaak wel eens minder hard doorgezet."

Mensenrechten

Er waren ook protesten bij aankomst van Marcos. Er is kritiek op mensenrechtenschendingen in de Filipijnen. "Onder Marcos is daar niets aan veranderd. Er zijn nog steeds mensenrechtenschendingen: er zijn nog steeds buitengerechtelijke executies van drugshandelaren."

De demonstranten eisen dat de VS daar wat over zegt. "En ze eisen vrijlating van voormalig senator en minister van justitie Leila de Lima, die zit al zes jaar in voorarrest. Ook wordt de journaliste Maria Ressa nog steeds geïntimideerd, die heeft de Nobeprijs gewonnen. Ook omdat zij kritiek had op Duterte en Marcos. Mensen vrezen nu dat de aandacht voor mensenrechten zal sneuvelen door de toenadering tussen de VS en de Filipijnen."