Lijkverwisseling Cuba schokt nabestaanden

Niet een Canadees, maar een Rus

Het begon allemaal met het tragische lot van een 68-jarige Canadese toerist die in maart tijdens een vakantie in de badplaats Varadero een hartaanval kreeg en overleed. Pas weken later en na het betalen van zo’n 7000 euro aan onkosten werd een stoffelijke overschot gerepatrieerd naar zijn woonplaats Montreal. Bij aankomst bleken de identiteitspapieren weliswaar in orde, maar bleek tot ontzetting van de nabestaanden een ander lijk in de kist te liggen, namelijk een getatoeëerde jongeman. Nader onderzoek wees uit dat het ging om een Rus die ook op Cuba was overleden.

Guantanamera

Een soortgelijke pijnlijke lijkverwisseling kwam in de jaren negentig voor in de film Guantanamera van de beroemde Cubaanse cineast Tomas Guttierez Alea. Daarin moest het lijk van een Cubaan over land het hele eiland over. In iedere provincie moest weer opnieuw een hele papierwinkel worden ingevuld, en moest de kist conform de regels regelmatig worden overgeladen in een andere auto.

Om tijd en brandstof te besparen pikt de rijdende ambtenaar onderweg een tweede lijkkist op met dezelfde bestemming. Bij aankomst meldt hij zijn chef trots zo 60 liter benzine te hebben uitgespaard, om vervolgens te ontdekken dat de kisten onderweg per ongeluk zijn verwisseld.

Parodie op Cubaanse samenleving

Guantanamera is een parodie op de Cubaanse samenleving met schaarste aan alles, excessieve bureaucratie en – als gevolg daarvan – noodgedwongen improvisatie om alle probleem op te lossen; een dodelijke combinatie waarin iets als het verwisselen van een lijkkist eerder een logische uitkomst is dan een ongeluk. Dat ervaart nu ook de Canadese familie. Het lichaam van hun overleden vader is nog steeds niet getraceerd en wie de film Guantanamera ziet kan alleen maar concluderen dat dat best nog even zo kan blijven.