Wat Nederland kan leren van de multiculturele smeltkroes Suriname

Suriname heeft zich de afgelopen 150 jaar ontwikkeld tot een land waar vele etnische groepen een plek hebben gevonden. De versmelting van culturen is overal zichtbaar: in het eten, in de taal, maar ook in de kalender. Suriname behoort wereldwijd tot de koplopers als het gaat om het aantal nationale feestdagen, met ongeveer 19 per jaar. Elke religieuze en culturele groep heeft wel een eigen feestdag die door het hele land wordt gevierd.

McLeod, dochter van de voormalig Surinaamse president Johan Ferrier, behoort tot een groeiende groep, de moksi's – mensen met gemengde etnische achtergronden. Ze ziet zichzelf een rasechte Surinamer. Wat dat betekent? "Dat je nooit tegen een groep kunt zijn, want dan ben je ook tegen jezelf", aldus McLeod.

Geen vanzelfsprekende harmonie

Deze harmonie, waar McLeod over spreekt, is er niet altijd geweest. Na de slavernij hield de koloniale overheid de etnische groepen bewust gescheiden. "Ze waren bang dat ze slechte eigenschappen van elkaar over zouden nemen", vertelt McLeod.

De invoering van de leerplicht in 1876 – 25 jaar eerder dan Nederland – bracht daar verandering in. Alle kinderen, ongeacht afkomst, kregen samen onderwijs in het Nederlands. "En heel strikt! Er mocht geen andere taal dan Nederlands gesproken worden." Hoewel dit een strategie was van Nederland om haar koloniale grip te versterken, kwamen de verschillende etnische groepen in de schoolbanken wel samen.

Kritiek uit Nederland: een spiegel

In 2018 liet voormalig Minister van Justitie en Veiligheid Stef Blok zich negatief uit over het land: "Suriname is een 'failed state'. En dat heeft ernstig te maken met de etnische opdeling." McLeod was en is zeer verontwaardigd: "Na een militaire coup en een militaire dictatuur kan je het een ‘failed state’ noemen, maar het heeft niets te maken met die etnische groeperingen."

Stef Blok is niet uniek in zijn opvattingen. Volgens McLeod kunnen mensen in Nederland van Suriname leren wat multicultureel samenleven is. Bijvoorbeeld door meer te handelen vanuit vertrouwen en niet vanuit wantrouwen. "Probeer te kijken en te redeneren vanuit die mensen zelf, vanuit hun."

Op 25 mei trekken duizenden Surinamers weer naar de stembus, daarom onderzoeken we bij De Nieuws BV in de vierdelige serie ‘Suriname Kiest!’ hoe het land ervoor staat.