Blijven poetsen in door corona getroffen Brazilië

De zussen Deide, Gardenia en Esmeralda werken al meer dan dertig jaar in metropool São Paulo, met meer dan twintig miljoen inwoners de hoofdstad van de dichtstbevolkte deelstaat van Brazilië. Die heeft tot nu toe het hoogste aantal coronabesmettingen en doden. Ook werkt hier het grootste deel van de meer dan zes miljoen huishoudsters die Brazilië telt.

Bevoorrecht

"Ik ben ingetrokken bij de familie waar ik vijf dagen per week werk", vertelt Deide. "Op maandag reis ik met een taxi heen en op vrijdag weer naar huis. Het is zwaar, omdat ik mijn eigen familie doordeweeks niet zie. Maar ik voel me bevoorrecht, want ik heb tenminste nog werk. Heel veel vriendinnen hebben hun baan al verloren."

Grillen van je werkgever

De huishoudsters in Brazilië kregen onder het socialistische bewind van voormalig president Lula da Silva meer arbeidsrechten, waaronder een hoger minimumloon. Het werk werd uit de informele sfeer gehaald. Maar het land kampt al jaren met een zware economische crisis. Noodgedwongen bieden weer meer vrouwen zich aan als huishoudster. Als je teveel op je strepen gaat staan, riskeer je je werk te verliezen. Zo zijn huishoudsters weer meer overgeleverd aan de grillen van hun werkgever.

Nergens recht op

"Ik werkte twee keer twee dagen per week bij twee verschillende gezinnen", vertelt Deides jongere zus Gardenia die nu thuis zit. Haar bazinnen wilden dat ze niet meer kwam, want ze heeft verschillende gezondheidsklachten zoals diabetes, hoge bloeddruk en astma. "Maar ik denk dat ze ook bang zijn dat ik hen kan besmetten."

De ene familie betaalt haar wel door, de andere niet. "In Brazilië heb je nergens recht op als je maar twee dagen per week bij iemand werkt", legt ze uit. "Ik werk al lang bij het gezin dat wel doorbetaalt, daar heb ik een vertrouwensband mee."

Arm en rijk

De dood van de huishoudster half maart stond symbool voor het verschil tussen arm en rijk in Brazilië, ook in deze coronacrisis. "De lagere arbeidersklasse wordt het hardst geraakt", zegt de derde zus, Esmeralda. "En niet alleen omdat wij moeten blijven werken en dus meer kans lopen om besmet te raken." Zij voorziet dat na de coronapiek er nog een volgende ramp volgt. "De wachtlijst om een specialist te zien in de gratis publieke gezondheidszorg was vóór corona al minstens een half jaar. Stel je voor hoe dat na deze crisis zal zijn."

Meer verhalen over en uit het buitenland?

In VPRO's Bureau Buitenland zijn dagelijks tussen 19.00 en 19.30 uur diverse, diepgravende en verrassende geluiden over en uit het buitenland. Luister hier alle afleveringen.