Via Facebook leidt deze man het protest in Mozambique

Niemand weet waar hij uithangt, en toch lukt het Venancio Mondlane om enorme protestacties te organiseren in Mozambique. Aanleiding van de protesten is grootschalige fraude bij de laatste verkiezingen, waardoor regeringspartij Frelimo aan de macht bleef. De partij staat al bijna 50 jaar aan het roer in het land.

“Mensen voelen zich in de maling genomen door Frelimo”, vertelt Barbara Bosma, zij was jarenlang journalist in Mozambique en is net terug van een reis door het land. “Er was heel veel economische groei in het land in de afgelopen 50 jaar, maar daar merken burgers bijna niks van. Er is nog net zo veel armoede als 20 jaar geleden, en de jeugdwerkloosheid is enorm.” Een op de drie jongeren heeft geen werk of studie.

Politiegeweld

De veiligheidsdiensten in Mozambique slaan het protest keihard neer, zag Barbara. “Ze schieten met rubberkogels en traangasgranaten op demonstranten. Maar ze schieten bij demonstraties nu ook met scherp. Onlangs reed een legertruc over een protesterende vrouw heen.” In de afgelopen weken zijn er al meer dan 70 demonstranten om het leven gekomen.

Protestacties

Ondanks het geweld groeide het protest onder leiding van oppositieleider Venancio Mondlane in de afgelopen weken steeds verder. “Via sociale media weet hij heel veel mensen te bereiken, vooral onder jongeren is hij populair”, vertelt Bosma. Mondlane kondigt via livestreams op Facebook en Instagram vaak grote acties aan, zo vraagt hij mensen om te gaan staken of roept hij zijn aanhangers op om allemaal op hetzelfde moment het volkslied te gaan zingen. “Toen ik op straat liep, zag ik om 13:00 uur opeens overal mensen de straat opkomen, en gezamenlijk zetten ze het volkslied in. 25 minuten lang werd er gezongen, door het hele land. Dat was een heel krachtig protest.”

Met ludieke acties zoals deze wist Mondlane veel mensen aan zich te binden. “Maar na een aantal weken zag ik de acties steeds grimmiger worden”, vertelt Barbara Bosma. “Laatst riep hij zijn aanhangers op om dagelijks vanaf 20:00 niet meer in hun auto’s te rijden, als teken van verzet. Maar dat zorgde voor veel geweld. De aanhanger van Mondlane begonnen checkpoints in te richten, om mensen die wél met hun auto reden te dwingen zich bij het protest aan te sluiten. Dat zorgde voor gewelddadige confrontaties tussen burgers.”

Buurlanden van Mozambique hebben uit voorzorg de grenzen met het land gesloten. Het is onzeker welke kant het opgaat, vertelt Bosma. “Oppositieleider Mondlane blijft de druk opvoeren en er gaan stemmen op voor nieuwe verkiezingen. Maar het is de vraag of de regeringspartij bereid is om daarmee akkoord te gaan.”