'Eén Europees leger roept de vraag op: wie beschermt wie?'

De Duitse bondskanselier Angela Merkel zegt dat het onmogelijk is om zonder hulp van de VS evacuaties uit te voeren in Kabul. Ook demissionair minister Kaag zei eerder dat we 'volledig afhankelijk' zijn van de Amerikaanse militairen.

Grootmacht Amerika

Afghanistan-Veteraan Niels Roelen merkte de afhankelijkheidspositie ten opzichte van het Amerikaanse leger ook op de missie in Uruzgan in 2007. "In Kamp Holland hadden we onze eigen basis en middelen, maar voor het grotere plaatje zoals luchtsteun, moest je bij Amerika zijn. Zij hebben de helicopters en als onderdeel van de NAVO de grootste vinger in de pap."

Toch roept Amerika al jaren op dat Europea en de NAVO-bondgenoten de eigen broek moeten ophouden. Volgens Roelen zijn we het er allemaal over eens dat er een Europees leger moet komen, maar durven landen de stap niet te zetten omdat men bang is voor de eigen veiligheid.

Wie zorgt er voor mijn veiligheid?

Om in het versnipperde Europa tot één efficiënte en betaalbare krijgsmacht te komen, moeten landen zich namelijk specialiseren. Dat zorgt volgens Roelen voor het volgende vraagstuk: "Wanneer je gaat specialiseren in logistiek of zeevaart, wie zorgt er dan voor mijn veiligheid als Europa wordt aangevallen?"

Stap voor stap naar meer Europese samenwerking

Volgens Dick Zandee van Instituut Clingendael hebben we ons de afgelopen jaren enorm afhankelijk gemaakt van het Amerikaanse leger én van hun technologie. Volgens de defensiedeskundige blijft de voorkeur om militaire missies samen met NAVO-bondgenoot Amerika te blijven doen, maar omdat zij dat niet meer willen moet er "stap voor stap" worden toegewerkt naar meer Europese samenwerking.

Op korte termijn betekent dit volgens hem dat landen in "clusters" moeten gaan samenwerken. "De Nederlanders doen al veel met de Belgen, de Duitsers en de Britten." Andere landen kunnen hetzelfde doen, denkt hij. "In het Middellandse Zeegebied kunnen landen samenwerken, zij hebben dezelfde zorgen. Ook rondom Polen kan worden samengewerkt."

Specialiseren

Vervolgens kunnen deze clusters van samenwerking worden uitgebouwd en geïntegreerd. Dan komt ook de vraag boven welk land zich in wat gaat specialiseren.

Volgens Zandee focussen de Zuid-Europese landen zich op de dreiging in Afrika. Zij zouden zich meer kunnen richten op acties op zee en "politie-achtige" taken. In de richting van Polen komt de dreiging over land, van Rusland. Nederland hinkt daarin op twee gedachten. Het ligt volgens hem aan het Defensiebudget welke keuzes we daarin kunnen maken.