Ook Duitsland worstelt met strenge lockdown

"Merkel gaf zelf aan in de persconferentie dat ze liever had dat de scholen nog wat langer dichtblijven. Haar motivatie daarvoor is dat die Britse variant heel gevaarlijk is en dat een langere sluiting van de scholen die derde golf misschien kan voorkomen of in ieder geval voorkomt dat die Britse variant de overhand neemt. Maar ze heeft geen vetorecht. Duitsland is een federaal land, de deelstaten mogen zelf bepalen wat ze doen. Ze hebben allemaal een eigen regering en eigen beleid", zegt Marja Verburg van het Duitsland Instituut in NOS Met het Oog op Morgen.

Wensen deelstaten

De bondsregering mikte eerder op een verlenging tot en met 14 maart, maar lijkt nu dus tegemoet te zijn gekomen aan wensen van de deelstaten die eerder van de lockdown af wilden. Scholen en kinderdagverblijven kunnen dus opengaan, maar daar besluiten de deelstaten vanaf volgende week maandag zelf over.

De rol van de deelstaten maakt het volgens Verburg soms ingewikkeld, maar het heeft ook zijn voordelen: "Duitsland is een groot land en de situaties verschillen per regio. Het is ook logisch dat je in Beieren andere maatregelen treft dan in Noordrijn-Westfalen. En omdat die premiers van de deelstaten voortdurend overleggen, ook met Merkel, is er veel draagvlak voor het beleid. Want in de deelstaten zelf zien mensen ook dat hun premier hun belangen vertegenwoordigt."

Harde lijn van Merkel

Toch is dat niet altijd naar de zin van Merkel, zegt Verburg: "Merkel is van de harde lijn. Ze is natuurkundige en heeft een heel duidelijke visie. Als experts zeggen dat er iets aan de hand is, dan volgt ze dat. Zo wilde ze eigenlijk bij de eerste lockdown in november, dat was toen nog geen harde, al strenger zijn. En ze heeft daarin ook al een aantal keer gelijk gekregen."

Maar niet alleen de wil van Merkel en die van de deelstaten speelt mee in de beslissing het onderwijs opnieuw te openen: "Digitaal onderwijs is in Duitsland vaak een probleem. Duitse scholen willen geen Zoom of streams gebruiken omdat dat qua privacy niet goed zou zijn. Ze hebben dus allemaal hun eigen platformen, maar die werken allemaal niet goed. Kinderen willen dus graag naar school, maar de voornaamste reden is dat onderwijs gewoon niet goed geregeld is vanop afstand.

Spanden politiek en wetenschap samen om mensen bang te maken?

Dinsdag bleek dat het ministerie van Binnenlandse Zaken vorig jaar samen met wetenschappers aan een strategie werkte om de angst voor corona te vergroten. Doel was om begrip voor ingrijpende coronamaatregelen te kweken. "Toen de pandemie net begon in maart 2020 heeft het Ministerie van Binnenlandse Zaken een aantal wetenschappers, virologen, politicologen en ook economen gevraagd om gegevens waarop ze hun beleid konden baseren. Ze vroegen ook om een worstcasescenario uit te werken. Dat is gebeurd en op basis daarvan is een intern rapport geschreven, wat eerder naar buiten is gekomen. In dat intern rapport staan er inderdaad een paar opvallende dingen zoals dat ze bewust een beleid wilden voeren dat mensen bang zou maken zodat ze bereid waren de coronamaatregelen te accepteren. Uit gelekte e-mails zou blijken dat het ministerie de onderzoekers onder druk heeft gezet en dat die onderzoekers zich ook deels onder druk hebben laten zetten", legt Verburg uit.

Toch is het volgens haar niet zo dat deze zaak nu in Duitsland ontploft: "Dit is een verhaal van Die Welt en ook buitenlandse media hebben het intussen naar buiten gebracht. Maar veel grote Duitse media hebben dat nog niet gedaan, het kan zijn dat ze dat nu eerst zelf aan het onderzoeken zijn. Het gevaar natuurlijk is dat op een moment dat je mensen hiervan beschuldigt, dat een groot effect heeft op het vertrouwen van mensen in het beleid van de overheid. Het lijkt in een land als Duitsland nochtans niet nodig te zijn, want heel veel Duitsers steunen nog steeds voor het grootste deel het coronabeleid. Al wisten ze in maart 2020 nog niet of daar veel animo voor zou zijn. Het zou dus kunnen dat dit nog een enorme staart krijgt, maar vooralsnog is dat niet het geval."

Download de NPO Radio 1-app

Met onze app mis je niks. Of het nou gaat om nieuws uit binnen- en buitenland, sport, tech of cultuur; met de NPO Radio 1-app ben je altijd op de hoogte. Download 'm hier voor iOS en hier voor Android.