In Kasjmir volgt de Indiase staat je op de voet: ‘Zelfs tot in je kledingkast’

Je bekeken voelen

Wie Kasjmir binnenkomt, ziet ze overal: militairen. De betwiste regio tussen Pakistan en India, die een gevoelige en bloedige geschiedenis kent, staat niet voor niets bekend als een van de meest gemilitariseerde gebieden ter wereld. Daar merkte Boerema alles van toen ze er woonde en onderzoek deed. “Ik woonde bij een prachtig meer waar ik dagelijks ging wandelen. Toen zei een militair: hé, ik zag je gisteren nog daar en daar lopen. Je voelt je dus erg bekeken.”

Boerema, die geboren is in India en er jarenlang werkte als correspondent, sprak met vrouwen in het gebied over de rol die zij spelen in het verzet tegen de onderdrukking vanuit de Indiase overheid. Militairen kunnen zomaar hun huis binnenkomen en doen wat ze willen. In Kasjmir geldt de regel dat militairen niet kunnen worden vervolgd om hun activiteiten. “Vrouwen zeiden tegen mij dat de staat in élk deel van hun leven meekijkt. Zelfs in hun kledingkast”, zegt de journalist.

Afgesloten van internet

Zo worden inwoners in Kasjmir geregeld afgesloten van internet en elektriciteit. Kinderen kunnen periodes niet naar school. Lockdowns kunnen weken of maanden tot een jaar duren, zegt Boerema. “De muziek is daarin een uitlaatklep”, vertelt ze. Vandaar dat de protestmuziek uit dit gebied vaak een gefrustreerde en boze toon heeft.

Voordat Boerema in Kasjmir woonde had ze een ander beeld van India. Namelijk dat van het land van de gezellige, opzwepende Bollywoodmuziek. “Muziek waarop ik danste in de club”, zegt ze. Maar eenmaal in Kasjmir maakte ze kennis met andere soorten muziek in haar geboorteland, dat vaak gericht is op protest tegen het hindoenationalisme.

Haat zaaien

Terwijl er door heel het land verzet plaatsvindt, trekt Modi ondertussen steeds meer macht naar zich toe. In maart won hij met zijn BJP-partij belangrijke regionale verkiezingen. Dat laat zien dat zijn populariteit alleen maar toeneemt. BJP-aanhangers verspreiden het hindoenationalistische gedachtegoed zelfs via ringtones. “Het klinkt heel gezellig, net als de Bollywoodmuziek. Maar hierin wordt gezegd: dit is mijn land, het land van de hindoes.”

Tegenover de ‘hindoe haatpop’ zetten Bengaalse artiesten hun eigen muziek neer. Net als in Kasjmir is die bedoeld als verzet. “Zij zingen: dit is mijn land en dit is een divers land, wij gaan nergens heen.” Daarbij verwijzen ze naar het volkslied van India, dat onder meer gaat over hoe divers het land is en wordt bevrijd van onderdrukking. In dat geval van de Britten.

Nu laten bekende Bengaalse artiesten met hun muziek weten: het diverse India zijn we steeds meer aan het verliezen. Deze keer door de onderdrukking van de huidige regering. En dus komen zij met een tegengeluid. “Ze zingen: dit is hoe wij India zien: met meerdere talen, verschillende culturen en religies. Daarbij worden ook de rechten van vrouwen en lhbtiq+-gemeenschap genoemd.”

Klaagzang over verlies

Onder andere deze protestmuziek is geschreven in de tijd toen het Indiase parlement zich boog over de vraag wie zich Indiaas mag noemen in India. Dat gebeurde net voordat de coronapandemie uitbrak. “Die definitie zou wettelijk gebaseerd worden op basis van religie, wat betekent dat onder andere moslims zich geen Indiër mogen noemen.” Nu de covidpandemie enigszins beheersbaar lijkt te zijn, probeert de Indiase regering deze wet er alsnog doorheen te krijgen.

“Het vraagstuk: van wie is dit land?, komt ook terug in dit Tamil-nummer”, zegt Boerema. Nog een minderheid die zich verzet tegen Modi’s gedachtengoed. “De rol van vrouwen in protest wordt hierin ook duidelijk. Hierin laten groepen vrouwen een klaagzang horen over arbeiders die geen recht hebben over land.”