Nepnieuws: Hoe Rusland informatie inzet als wapen
- Nieuws
- Nepnieuws: Hoe Rusland informatie inzet als wapen
Gemanipuleerde beelden en gefabriceerde filmpjes: ten tijde van oorlog steekt nepnieuws de kop op. Desinformatie is van alle tijden, zo werd zes jaar geleden tijdens het referendum over het associatieverdrag in Oekraïne bewust nepnieuws door het Kremlin verspreid in Nederland om de kiezer te beïnvloeden. NRC-journalist Wilmer Heck vertelt in Vroeg! hoe nepnieuws wordt ingezet als wapen.
Video niet beschikbaar
Conflicten worden niet alleen meer op het slagveld uitgevochten, maar informatie wordt ook duidelijk ingezet als wapen, zegt de NRC-journalist. Desinformatie neemt verschillende vormen aan: van uitspraken van ambassadeurs tot het censureren van staatszenders. De journalist geeft aan dat dit geen nieuw fenomeen is, maar dat nepnieuws vooral de kop opsteekt in tijden van oorlog. "En vooral als Rusland meedoet."
Doel
Heck deed ten tijde van het associatieverdrag in Oekraïne onderzoek naar Russisch nepnieuws. "De reden waarom het Kremlin bewust desinformatie verspreidde was omdat het niet in Russisch belang zou zijn als Nederland voor het associatieverdrag zou stemmen." Het nepnieuws nam in Nederland verschillende vormen aan: van duidelijk gefabriceerde pro-Rusland filmpjes tot anti-Oekraïne statements.
Desinformatie is niet alleen bedoelt voor het buitenland, vult Heck aan. In Rusland worden mediabronnen uit het buitenland afgeknepen zodat de bevolking alleen nog maar het nieuws van de door de staat beheerde nieuwszenders kan volgen. "Het belangrijkste voor het Kremlin is de steun van de eigen bevolking."
Voorbereiding op oorlog
De steun van de bevolking is belangrijk zodat de oorlog die het land nu voert geaccepteerd wordt. Heck zag in de opmaat naar de oorlog ook hoe nepnieuws over Oekraïne toenam. "Het narratief was dat Oekraïne werd bestuurd door nazi's en dat ze in samenwerking met Amerika biowapens aan het maken waren tegen Rusland." Met dit nepnieuws overtuigde Rusland zijn bevolking dat Oekraïne een gevaar was voor het land en daarom uitgeschakeld moest worden. Op deze manier wordt informatie ingezet als wapen.
Benieuwd naar het hele gesprek? Luister het terug in de podcast van Vroeg!
6-4 Hoe nepnieuws een wapen werd in de Oekraïneoorlog - Vroeg!
Download de NPO Radio 1-app
Met onze app mis je niks. Of het nou gaat om nieuws uit binnen- en buitenland, sport, tech of cultuur; met de NPO Radio 1-app ben je altijd op de hoogte. Download 'm hier voor iOS en hier voor Android.