Twee derde van Afghanen heeft voedselhulp nodig, maar wie gaat dat doen?

"De nieuwe overheid heeft niet de middelen en reserves om de crisis aan te pakken", doelt hij op de taliban die in 2021 de macht in Afghanistan grepen.

Ingestorte economie

De Gryse vindt dat de budgetten voor humanitaire hulp dringend omhoog moeten en er meer ruimte gemaakt moet worden voor diplomatiek overleg. Hij vindt ook dat er gekeken moet worden of de sancties enig doel bereiken.

"De stekker eruit trekken is in ieder geval geen oplossing", reageert De Gryse kritisch op de sancties, die hebben geleid tot een ingestorte economie en massale armoede in Afghanistan.

Dreigende hongersnood

Op dit moment voltrekt zich in het land een humanitaire ramp, die grotendeels onopgemerkt blijft door de rest van de wereld. Twee derde van de bevolking worstelt om te overleven, voor miljoenen mensen dreigt hongersnood. Nu al worden zeker 875.000 kinderen door ernstige ondervoeding bedreigd.

Volgens de Verenigde Naties heeft drie kwart van de 40 miljoen inwoners voedselhulp nodig, waaronder 15 miljoen kinderen. De situatie verslechtert met de dag, maar op veel hulp uit het buitenland lijken de Afghanen niet te hoeven rekenen.

Wetten van taliban

Dat heeft onder meer te maken met de wetten van de taliban, zegt De Gryse. "Vrouwelijke hulpverleners mogen niet overal meer werken", legt hij uit.

Dat maakt hulpverlening volgens hem echt onmogelijk "in een land waar een deel van de bevolking zeer conservatief en streng islamitisch is. Want vrouwen mogen alleen geholpen worden door andere vrouwen."

Na de machtsovername

Door het vrouwonvriendelijke en repressieve beleid van de taliban zijn veel landen niet geneigd om de harde sancties tegen het regime terug te schroeven.

De maatregelen, zoals het opschorten van een groot deel van de ontwikkelingshulp en het bevriezen van buitenlandse tegoeden, werden genomen na de machtsovername in augustus 2021. Hierdoor is de situatie in het land verslechterd en zijn de humanitaire noden sterk toegenomen.

Gestopte fondsen

Stichting Vluchteling moet nu kijken 'wat er mogelijk is', vertelt De Gryse. "De beslissingen van de taliban wegen niet overal even zwaar", legt hij uit. Daardoor is het mogelijk om op sommige plekken toch nog humanitaire hulp te bieden aan de bevolking.

Maar dat is lang niet genoeg, benadrukt de hulpverlener, want de problemen in het land stapelen zich op vanwege de harde sancties. "De laatste 20 jaar is een model opgetuigd waarvan het bruto binnenlands product voor 70 tot 80 procent uit donorgeld bestond. Maar die fondsen zijn nu gestopt."

Ethisch dilemma

Wel of niet je principes opzij zetten en af te zien van de sancties, om zo Afghanen te helpen. Het is een ethisch dilemma, erkent De Gryse. Maar de deur dichtgooien werkt in ieder geval niet, vindt hij. "Het feit is dat mensen nu verhongeren en er geen ruimte meer is voor onderhandeling."

"De taliban vinden erkenning heel belangrijk, maar dat ligt natuurlijk heel gevoelig", gaat hij verder. "Kijk naar wat er kan. Ga de dialoog aan. Humanitaire hulp is niet het antwoord op de crisis, maar het kan wel ingezet worden als diplomatieke mogelijkheid.