Spanningen tussen Servië en Kosovo lopen hoog op: Servische leger in opperste staat van paraatheid

"Van granaten in een kantoor naar journalisten die stenen door hun autoruiten krijgen en auto’s van burgers die in brand worden gestoken. Maar ook dat politiemannen beschoten worden, zelfs mannen van de NAVO-troepen in het noorden van Kosovo", vertelt journalist Marjolein Koster in NOS Met het Oog op Morgen. "Het is een behoorlijke opsomming, waaruit wel blijkt dat het onrustig is."

Verantwoordelijk

Het is niet altijd duidelijk wie nu verantwoordelijk is voor de incidenten. "Soms ook wel. Het zijn vaak criminele groepen die in hoodies, maskers rondlopen. In veel gevallen is er daar duidelijk dat er banden zijn met het Servische regime, met president Vucic", vertelt Koster.

"Een goed voorbeeld daarvan is eigenlijk de grensregio. De grenzen worden al bijna 3 weken geblokkeerd door grote trucks, die daar midden op de weg staan. Eerst ontkende president Vucic dat hij daar iets mee te maken had, maar hij versprak zichzelf in een interview een aantal dagen geleden." Daarin zei hij dat de wegblokkades verwijderd zouden worden als Kosovo aan een aantal voorwaarden zou voldoen. "Hij heeft daar wel zeker een dikke vinger in de pap."

Gevaar

Vucic heeft gezegd dat hij er alles aan zou doen om de Serven in Kosovo te beschermen. Maar lopen die echt gevaar? "Daar zijn niet echt aanwijzingen voor", zegt Koster. "Op het moment dat je de boel een beetje gaat opstoken, loopt bij wijze van iedereen eigenlijk gevaar. Er zijn nog geen ernstige slachtoffers gevallen en het is ook echt niet zo dat de Servische inwoners daar echt gevaar lopen dan andere inwoners."

Koster noemt het dezelfde tactiek die Poetin gebruikt om actief een oorlog te voeren in Oekraïne. "'Ik moet mijn volk beschermen.' Als je dat maar lang genoeg zegt dat ze gevaar lopen, gaan mensen daar ook in geloven, terwijl dat niet het geval is. In ieder geval op dit moment niet."

Oorlog

Koster acht de kans niet groot dat er snel een oorlog uitbreekt tussen de twee landen. Er lopen, volgens haar, nog veel NAVO-troepen rond. "Ondanks dat Vucic zegt dat ze er klaar voor zijn om geweld te gebruiken, zie ik die kans niet zo aanwezig. Ik zie het meer als een provocatie, een machtsvertoon en toch wel een soort van dreiging. Ik zie het ook als iets wat hij later als drukmiddel kan gebruiken, want er vinden op dit moment achter de schermen ook onderhandelingen plaats over normalisatie van de relatie tussen Kosovo en Servië."

"Dat zou betekenen dat Vucic toch uiteindelijk wel Kosovo als onafhankelijk land zou moeten erkennen, iets wat hij absoluut nu niet doet", legt ze uit. "Alles wat dat proces kan vertragen, ervoor kan zorgen dat hij dus een drukmiddel heeft en kan zeggen: 'Als ik dit, dit en dit krijg, ga ik mijn leger terugtrekken.' Ik zie het meer als zoiets en niet zo zeer dat er echt geweld plaats gaat vinden, meer als een manier om iets te krijgen wat hij graag wil hebben."