De spannende geschiedenis van NEMO: 100 jaar oud, meermaals op randje van de afgrond

Rommelzolder

Er ging namelijk veel vooraf aan NEMO. Het museum begon honderd jaar geleden naar een initiatief van industrieschilder Herman Heijenbrock. "Door al zijn tochten door de industrie had hij ontzettend veel spullen verzameld. Een soort rommelzolder, maar dan in z'n schuur", legt Gussenhoven uit. Heijenbrock was net weduwe geworden. "Omdat hij zo droevig was, hadden zijn vrienden het plan: zou je niet een museum moeten beginnen?"

Museum van den Arbeid

Indertijd was Heijenbrock al veel bezig met wat mensen van dieren kunnen leren. Bovendien begon zijn schuur "zoetjes aan" een museum te worden. "Toen was het plan: we maken een tentoonstelling", zegt Gussenhoven. Die tentoonstelling kwam in het Stedelijk Museum terecht. "Er kwamen een hoop mensen op af." Vervolgens besloten Heijenbrock en zijn vrienden om een vereniging te starten, genaamd Museum van den Arbeid.

Problemen

Uiteindelijk wist Heijenbrock het zover te schoppen dat Museum van den Arbeid op de Rozengracht terechtkwam. Toen kwam de Tweede Wereldoorlog, wat het pand geen goed deed. Al was dat niet het enige probleem. "Het museum begon uit te puilen", zegt Gussenhoven over de enorme aanwas aan nieuwe industrie-attributen. Het werd dus tijd voor iets nieuws.

Nijverheid en Techniek

Na de Tweede Wereldoorlog en de dood van Heijenbrock kwam er een nieuwe directeur, W. Heldoorn. Het Museum van den Arbeid werd getransformeerd tot het NINT, het Nederlands Instituut voor Nijverheid en Techniek, en verhuisde naar de Tolstraat. "Ze gingen zich op beroepenvoorlichting richten, want dat was wat kinderen nodig hadden", vertelt Gussenhoven. "NEMO heeft zich iedere keer weer opnieuw uitgevonden", reageert directeur Géke Roelink.

NewMetropolis

Er kwam weer een omdoping, dit keer tot NewMetropolis. Hierbij lag de nadruk op spellen en interactieve objecten én verhuisde naar het, nu bekende, groene gebouw aan de Oosterdok. Maar het plan was te groots en het geld stroomde niet binnen. Met nieuwe impulsen wist het museum toch het hoofd boven water te houden. "Als je terugkijkt, gaat het om veerkracht en op de een of andere manier hadden ze geluk", aldus Gussenhoven. "Het heeft 100 jaar lang generaties geïnspireerd, dat is de magie."