Adoptiemoeder over adoptieproces: 'Ik voelde verantwoordelijkheid de kritische geluiden tot me te nemen'

Figee en haar man adopteerden samen twee kinderen uit Zuid-Afrika. Ze waren ongewenst kinderloos en zwanger worden lukte niet. Na jarenlang proberen besloten ze zich in te schrijven voor een adoptieproces. Hun dochter adopteerden ze in 2007, in 2010 volgde een zoon. Destijds stelde Figee zichzelf geen kritische vragen over het proces. "We waren in de veronderstelling dat we iets heel moois konden betekenen voor een kindje waar een permanent gezin voor gezocht werd."

Kritische geluiden

Lang negeerde Figee naar eigen zeggen het debat en de kritiek over adoptie, maar het rapport van de Commissie Joustra bracht daar verandering in. "Het begon bij mij te kriebelen om mezelf erin te verdiepen. Ik voelde meer verantwoordelijkheid dan daarvoor om als adoptieouder erin te duiken en de kritische geluiden tot me te nemen."

Want uit het rapport van de commissie Joustra uit 2021 blijkt dat adoptiepraktijken uit een aantal landen (en daarin wordt Zuid-Afrika niet genoemd) tussen 1967 en 1998 niet deugden. Volgens journalist Dallinga werd het debat over adoptie daardoor een andere richting op geduwd en nam de polarisatie over het onderwerp toe. Dat was ook terug te zien in de politiek, die in 2021 een tijdelijke buitenlandse adoptiestop invoerde en in 2024 een permanente stop.

Beter af?

In de podcast behandelen Dallinga en Figee de vraag of kinderen beter in het land kunnen blijven waar ze geboren zijn, of niet. "In de loop der jaren hebben we steeds meer verdieping en bewustwording gekregen", zegt Figee. "Wat betekent het om hier als kind van kleur op te groeien? Wat betekent het om te migreren naar een land, waar je zelf niet om gevraagd hebt?"

Ook twijfelde Figee of ze er wel goed aan gedaan had om haar twee kinderen uit Zuid-Afrika te adopteren. "Daar heb ik aan getwijfeld, omdat ik me begon te verdiepen in de kritiek en het andere geluid. Is het werkelijk in het belang van mijn kinderen geweest?" Eenduidige antwoorden op haar vragen kon Figee niet vinden. "Het is heel gelaagd, je kan deze vragen wel opdelen in honderd subvragen."

Meerdere verhalen

Naarmate de podcastmakers meerdere verhalen over adoptie hoorden, viel het Dallinga op hoeveel verdeeldheid er over het onderwerp is. Zo spraken ze een medewerker van een opvangtehuis in Zuid-Afrika die vertelt dat ze het fijn vindt dat de baby's die zij opvangt naar het buitenland gaan, vanwege alle mogelijkheden die daar volgens haar zijn. "Kan het nog complexer", vraagt Dallinga zich af. "Zoals ik al zei, het adoptiedebat is gepolariseerd. Er is een grote middengroep die zich er niet in mengt, maar aan de flanken gebeurt van alles." Omdat de materie zo complex is, is het volgens Dallinga belangrijk dat we hier met z'n allen induiken.