Terugkeer in criminaliteit na hoge boete is 'onmacht': 'De vergelding heeft een averechts effect'
- Nieuws
- Terugkeer in criminaliteit na hoge boete is 'onmacht': 'De vergelding heeft een averechts effect'
Mensen die in de schulden zitten hebben een grotere kans op het plegen van een misdaad. Ze komen sneller in financiële nood en proberen dat dan op te lossen met een diefstal of een drugsdelict. Dat klinkt voor de hand liggend, maar volgens onderzoeker Gercoline van Beek is er te weinig aandacht voor dit probleem.
Wat wilde Gercoline precies te weten komen met haar onderzoek? "Vooral de relatie tussen schulden en criminaliteit. De oorzaken van de schulden die de delinquenten hebben, kijken of er ook andere factoren zijn die mee spelen, wat de invloed is van deze schulden op de delinquenten. En kijken met welke belemmeringen mensen te maken krijgen als ze met deze schulden aan de slag willen gaan."
Wietplantage
"Een goed voorbeeld is het verhaal van een man die ik heb gesproken. Hij zorgde jarenlang voor zijn ouders die beide chronisch ziek waren en omdat hij dat gedaan heeft kon hij lang niet werken en had hij een groot gat in zijn CV. Door dat gebrek aan inkomsten bouwde hij schulden op."
Dat frustreerde hem. "Vanuit naïviteit ging hij daarom in op het plan van een vriend die een wietplantage wilde beginnen." Op die manier hoopte hij wat geld te verdienen om de schulden af te lossen. "Hij dacht: dan doe ik het één keer en daarna nooit meer."
"Eigenlijk heeft de vergelding een averechts effect: het is geen onwil, maar onmacht"
Averechts effect
Uiteindelijk werd de man door een brand betrapt. Hij kreeg een taakstraf en een enorme geldboete. "Maar de geldboete voelde als zijn doodsvonnis: hij kon dat van zijn leven niet betalen." Gercoline pleit voor een andere strafbenadering in zo'n geval: "Is er geen andere mogelijkheid om zo iemand perspectief te bieden?"
De delinquent keert na zo'n incident dan snel weer terug in de criminaliteit: "Niet vanuit onwil, maar vanuit onmacht. En dat kost de maatschappij eigenlijk alleen maar meer."
Reclassering
Ook sprak Gercoline in haar onderzoek met de reclassering: "Zij worstelen met de aanpak van de schulden die de delinquenten hebben. Het heeft enorme invloed op hun cliënten." Ze vinden het ingewikkeld om de delinquenten daarin te begeleiden. "Ze vragen zich af: welke beerput haal ik open als ik erover wil praten?"
Waar ligt de oplossing voor dit probleem? "Ik denk dat we moeten zoeken naar straffen die rechtdoen aan de vergelding, maar ook ruimte geven aan de criminelen om aan hun problemen te werken. Ik merk dat de rechtsstaat daar echt wel voor open staat."
Villa VdB
Villa VdB (Omroep MAX) hoor je van maandag t/m donderdag van 14.00 tot 15.30 uur op NPO Radio 1. Gepresenteerd door Jurgen van den Berg.
