Ervaringsdeskundigen en experts over migratie

Turkijkeachtige deals zijn geen goed idee volgens Antoine Buyse, hoogleraar Rechten van de Mens aan de Universiteit Utrecht. Buyse is nooit enthousiast over de Turkijedeal geweest. Die werd in 2015 gesloten en houdt in dat Turkije mensen opvangt die in Europa geen asiel krijgen, in ruil voor vluchtelingen die wel in de EU terecht kunnen.

2,5 jaar later zijn slechts een paar honderd mensen naar Turkije teruggestuurd. "Dat komt nauwelijks op gang, mede doordat migranten in beroep gaan tegen hun uitzetting, wat kan dankzij bestaande mensenrechtenverdragen", legt de hoogleraar uit. Hij vindt de deal dan ook niet houdbaar, met het oog op de mensenrechten.

EU snapt migranten niet

Ook schrijver Abdelkader Benali is weinig enthousiast over wat hij in de media over mogelijke EU-plannen hoorde. Volgens Benali begrijpt de EU migranten onvoldoende en werkt daarom het migratiebeleid averechts.

"Mensen worden vaak door heel existentiële omstandigheden gedwongen om ergens weg te gaan en alles op het spel te zetten", vertelt hij. "Mijn vader wilde bijvoorbeeld niet migreren, maar werd door de omstandigheden gedwongen. Zijn familie had een stuk land dat niet iedereen kon voeden. Het was verhongeren of vertrekken."

De schrijver ziet liever beleid waar zowel de EU als de migrant wat aan heeft. Hij denkt dat Europa onderschat wat migranten kunnen opleveren en bijdragen. "Onze economie wordt gedragen door goedkope arbeid en die vraag blijft wel even. Migranten voorzien in die behoefte. Vervolgens zie je dat ze zich steeds meer opwerken in de maatschappij."

Verscheurde families

Schrijfster Naema Tahir, een dochter van Pakistaanse ouders, maakte een flinke omzwerving. Ze woonde jaren in Engeland, kwam naar Nederland op haar tiende. Vertrok op haar veertiende weer naar Pakistan en keerde twee jaar later weer terug naar Nederland.

Tahir ziet een verschuiving in de migratiediscussie. Waar het eerst alleen ging over integreren, is er nu een nieuw element: voor hoeveel mensen is er nog plaats in Europa?

Wreed

"Migratie is heel mooi, maar ook heel wreed." Tahir stelde eerder al eens: 'Gelukszoekers zijn verdrietvinders'. "Je bent voor altijd ontwricht van je gezin. Want elke migrant is onderdeel van een groter gezin dat voor altijd verscheurd is."

Zelf merkt ze dat wanneer ze in Pakistan is: "Ik heb ooms en tantes die naar me opkijken alleen vanwege mijn Nederlandse paspoort. Dat zorgt voor schaamte en eigenlijk verwijdering van je familie."

Tahir voelt zich in Nederland enorm thuis maar heeft altijd heimwee, ook naar Engeland: "Ik krijg zelfs tranen als ik google op Engeland." Als migrant verlies je een deel van je identiteit, stelt Tahir. "En voor die wreedheid is niet genoeg aandacht in het debat over migratie."

Schrijver en filmmaker Leon de Winter: "Dit is één de meest onoplosbare vraagstukken van dit moment", zegt hij. "Door de zee over te steken, leggen migranten hun leven in het handen van anderen. Europa is bereid dat leven te vragen. Dat is mooi."

Hij maakt zich zorgen om migratie in de toekomst en dan met name de aantallen migranten vanuit delen van Afrika. "De schattingen van experts bevatten getallen die ons voorstellingsvermogen te boven gaan. Hoe ga je daar mee om?"

Hij vervolgt: "De problematiek begint al ver voordat mensen op de boten zitten. Dat begint bij waar ze thuis zijn, de omstandigheden, de corruptie, de onderdrukking, het gebrek aan mogelijkheden en het enorme contrast met onze samenleving dat zichtbaar is geworden door moderne media.