Kansenongelijkheid ontstaat vaak al in de wieg

Het onderzoek is uitgevoerd door onderzoekers Bastian Ravesteijn en Coen van de Kraats. Zij keken onder meer naar gegevens over gewicht, taalontwikkeling en sociale en psychische problemen. Die niet-herleidbare gegevens van kinderen geboren tussen 1998 en 2017 zijn afkomstig van consultatiebureaus en schoolartsen in vier verschillende regio's.

De onderzoekers koppelden cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek over het inkomen van de ouders aan de gezondheidsgegevens van jonge kinderen. Daaruit blijkt dat "kinderen van de rijkste ouders op alle fronten beter scoren dan kinderen van ouders met de laagste inkomens". Onder meer leerproblemen, overgewicht en ADHD-gedrag zijn volgens de onderzoekers kenmerken van kinderen die in een kansarm milieu opgroeien.

Ongelijkheid voor geboorte

De verschillen tussen arm en rijk worden al vroeg zichtbaar. Bij baby's van vier maanden met arme ouders is bijvoorbeeld vaker overgewicht te zien. Onder 14-jarigen heeft een kwart van de kinderen uit een achterstandssituatie overgewicht, tegenover tien procent uit welvarender huishoudens.

Volgens deskundigen is dat te verklaren door de onverstandige keuzes die ouders uit arme gezinnen soms maken, vaak uit onwetendheid. Ouders met een hoger inkomen en vaak een hoger opleidingsniveau, stimuleren hun kroost juist vaker om bijvoorbeeld te lezen, te leren en te sporten.

"Als jonge mensen die hun leven niet op de rails krijgen, zelf kinderen krijgen, is dat behoorlijk pittig. De volgende generatie krijgt dan ook een lastiger start. Soms begint de ongelijkheid al voor de geboorte", zegt Ravesteijn in het NOS Radio 1 Journaal.

Meer begrip

Door al vanaf de geboorte de gezondheid van jonge kinderen te volgen, hopen de onderzoekers erachter te komen hoe een vroege achterstand van invloed is op de levensloop. Met die kennis kunnen in de toekomst mogelijk de kansen van kinderen uit zo'n achterstandssituatie verbeterd worden.

Ravesteijn verwacht niet dat de kansenongelijkheid deze generatie al verdwijnt. "Het probleem is zo oud als de mensheid. We kunnen het nog niet oplossen, maar het wel beter begrijpen. Als je er vroeg bij bent, is het mogelijk om de situatie nog om te buigen en te zorgen dat ook deze kinderen goed terechtkomen, waarbij ze niet worden tegengehouden door hun achtergrond."