Rellen komen voort uit onvrede; 'vuurwerkverbod was de druppel'

Dit is de Dag probeerde de reden achter de rellen te ontrafelen. Eysink Smeets analyseerde Twitterberichten van sympathisanten van de rellen. "Je ziet 2G opkomen, je ziet het vuurwerkverbod opkomen en het sluiten van de stadions."

Volgens de lector is er sprake van een 'tweede pandemie' naast de coronapandemie: "Een pandemie van angst, onzekerheid, stress en frustratie. En die wordt steeds groter!", vreest hij. Sinds de financiële crisis van 2008 is er sprake van een toename van stress in heel Europa, blijkt uit wetenschappelijk onderzoek. De mensen die last hebben van stress, worden nu ook weer geraakt.

Ook hoogleraar sociale verandering en conflict Jacqueline van Stekelenburg ziet 'een stapeling van problemen'. "Er is sprake van armoede en ongelijkheid. En we zien dat de overheid zich steeds meer terugtrekt uit de maatschappij. Of het nu de woningbouwvereniging is of de wijkagent: overal zien we terugtrekking. En tegelijkertijd is er enorm bezuinigd op zaken in het sociale weefsel", stelt zij.

Tweedeling

Ook Barbara Kathmann, PvdA-Kamerlid, ziet een tweedeling in de maatschappij. De overheid is er niet meer voor iedereen, denkt zij. "Er is een grote groep mensen in Nederland met wie het goed gaat en die wint altijd de verkiezingen, dus krijg je een regering voor mensen met wie het goed gaat. Maar er is ook een groep waarmee het niet goed gaat, die niet profiteren van economisch gewin", zegt ze. Deze laatste groep ervaart veel onvrede.

Toch vindt Kathmann niet dat dit alle relschoppers zijn. "De ene relschopper is de andere niet. Je moet mensen die naar geweld hebben gegrepen keihard aanpakken. Dat is een signaal dat we moeten afgeven", vindt zij. Maar je moet volgens haar wel kijken naar onderliggende redenen, denkt de PvdA'er.

Van Stekelenburg ziet vooral ook een kloof tussen de overheid en de burger, wat de rellen eveneens verergert. "Er is negatieve stereotypering, er is wantrouwen. De groep die een groot wantrouwen heeft jegens de overheid, is ook sneller geneigd de politie aan te vallen", stelt zij.

Code zwart

Die politie heeft het zwaar, zegt ACP-voorman Gerrit van der Kamp. De politie kan steeds moeilijker het hoofd bieden aan dit soort rellen. Van der Kamp spreekt van 'code zwart' als de politie niet meer middelen krijgt. "Politieagenten moeten echt de wijk weer in", vindt hij. In Rotterdam, waar rellen waren, bestaan wijkagenten bijna niet meer omdat ze te druk zijn met incidenten, vertelt Van der Kamp.

Eysink Smeets snapt de oproep, maar is bang dat het niet de hele oplossing is. "De onrust gaat nog erger worden", denkt hij.