Onderzoek wijst op institutioneel racisme bij Buitenlandse Zaken: 'mensen werden aangeduid als apen'

"Medewerkers met een bi-culturele achtergrond krijgen te maken met verbaal geweld, denigrerende opmerkingen, cultureel racisme en allerlei beschuldigingen en verdachtmakingen", vertelt politiek verslaggever Ewoud Kieviet in Nieuws en Co. "Medewerkers hebben ook last van dat ze worden overgeslagen, genegeerd, buitengesloten en ook krijgen ze te maken met racistische grappen."

Voorbeelden

In het rapport worden verschillende voorbeelden genoemd. "Mensen werden, vanwege hun huidskleur, meerdere keren aangeduid als apen, bokito’s, het n-woord werd gebruikt, zwarte pieten en er wordt door hoge ambtenaren gesproken over kut Marokkanen en op een ambassade in Azië werd gezegd dat Aziaten terug in hun hok geknuppeld moeten worden. ‘Hang ze op aan de hoogste boom, ze moeten hun plek kennen.’ En: ‘de eerst volgende die ik tegen komen, sla ik op zijn bek’, dat heeft iemand gezegd."

Top Buitenlandse Zaken

De top van het Ministerie van Buitenlandse Zaken noemt de uitkomsten hard. "Ze noemden het pijnlijk: ‘het rapport raakt ons diep,’, zegt de hoogste ambtenaar en ‘is onacceptabel’, zeggen ministers Hoekstra en Schreinemacher. Er worden ook excuses aangeboden voor dit gedrag."

Er wordt geen verklaring gegeven voor het vertoonde gedrag. "Ze zeggen wel dat dit echt het ministerie schaadt. Dit is het visitekaartje van Nederland in het buitenland." Er staat ook in het rapport dat het imago en de geloofwaardigheid van het ministerie op het spel staan. "De praktijk op de werkvloer die we zo duidelijk in dit rapport lezen, gaan rechtstreeks in tegen de missie van het ministerie: meebouwen aan een rechtvaardige wereld met kansen, vrijheid en waardigheid voor iedereen. Dat maakt het allemaal heel erg pijnlijk, juist voor dit ministerie, dat het hier gebeurt."

Cultuurverandering

De hoogste ambtenaar bij het Ministerie van Buitenlandse Zaken belooft dat ze alles op alles gaan zetten om de situatie te verbeteren en racisme uit te bannen, vertelt Kieviet. "Het gaat dan om betere bewustwording en structurele cultuurverandering. Dat willen ze onder meer bereiken doordat het personeel makkelijker misstanden kan melden en er wordt op gelet bij het werven van personeel."

Geschokt

"Ik ben geschokt en heel erg verdrietig", zegt nationaal coördinator tegen Discriminatie en Racisme, Rabin Baldewsingh. "Geschokt, omdat het hier niet om incidenten gaat. Hier gaat het echt om een patroon in de bedrijfscultuur bij Buitenlandse Zaken en dat vind ik best wel heftig moet ik zeggen."

"Het is nota bene het vensterbank van Nederland naar de wereld toe. Dan je moeten willen verwachten dat juist bij zo’n departement je weet hoe je met landen en culturen moet werken. Niet dat je landen in Afrika bejegend als apenlanden. Daar schrik ik van. Je helpt Nederland niet."

Andere ministeries

Door de uitkomsten van het rapport vraagt Baldewsingh zich ook af hoe het bij andere ministeries er aan toe gaat. "Je kan natuurlijk aannemen dat dit niet een geïsoleerd geval is." Hij wijst op de toeslagenaffaire bij de Belastingdienst. "Bij een onderdeel van de Belastingdienst, na veel ontkenning, toch hebben gezegd dat het institutioneel racisme is. Nu ook bij Buitenlandse Zaken. Ik ben benieuwd hoe dat bij andere departementen is."

Hij roept daarom ook de andere ministeries op om te onderzoeken of zij ook te maken hebben met institutioneel racisme. "En te komen met concrete maatregelen, aan excuses hebben we niet veel. Fijn dat excuses worden aangeboden van betrokkenen, maar wat mij betreft moet er echt geacteerd worden. Je moet tot actie overgaan om ervoor te zorgen dat Buitenlandse Zaken een inclusieve organisatie wordt en dat mensen zich veilig wanen op de werkvloer."