Opwarming maakt van Nederland een wijnland... of toch niet?

Ilse en Roelof Visscher verbouwen samen met hun zoon Mart Visscher zo'n 8,5 hectare aan druiven en bottelen jaarlijks zo'n 25.000 flessen wijn. Ze leveren aan hotels, winkels maar ook restaurants als de Librije.

Twente kreeg deze Nederlandse variant op de Appelation Controlée vanwege de invloed van de eigenschappen van deze streek op de smaak van de wijn. "Onze bodem bestaat uit diepe leemlagen vermengd met zand en klei, tel daar de coulisselandschappen bij op met een uniek microklimaat, dat geeft een heel eigen specifieke smaak die je nergens anders kan creeeren."

Veel regen

Maar er zijn ook zorgen. De klimaatverandering die in belangrijke mate verantwoordelijk is voor de verschuiving van de wijnbouw richting het noorden, zorgt ook voor grilliger weer. Dit jaar dreigt één van de slechtste wijnjaren te worden vanwege de overvloedige regenval in het voorjaar. Veel wijnboeren worstelen met schimmels.

"Het is heel lastig", geeft zoon Mart Visscher toe; "Maar met gewasbeschermingsmiddelen komen we een heel eind net als dat de mens ook af en toe een aspirientje neemt als die ziek is." Helemaal niet spuiten is geen optie voor deze Twentse wijnbouwfamilie: "Wij moeten er als gezin van leven dus niks doen is een te groot risico."

Biologische boeren

Voor biologische boeren ligt dat alweer anders. Jan Everts en Karin Eizema van de wijngaard Auansanti in de Betuwe telen milieubewust. Ze beperken het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen zoveel mogelijk, maar hebben geen 'biologische' certificering aangevraagd om de handen vrij te houden voor uitzonderlijk natte jaren.

Dit jaar moeten ze zelfs hun resistente Monarch-, Satin Noir- en de Joanniterdruiven een aantal keren bespuiten om de oogst te redden. In de biologische teelt is koper en zwavel wel toegestaan om schimmels te bestrijden maar dat hebben Jan en Karin liever niet. "Kopersulfiet is biologisch, omdat het in de natuur voorkomt. Maar het is ook een zwaar metaal en breekt eigenlijk niet af", vertelt Karin Eizema.

Natuurwijnen

Ook natuurwijnbouwer Huib Overmars ziet dat het een moeizaam jaar wordt, en hij neemt een magere wijnoogst voor lief. Hij leeft er wel van, maar in uiterste noodzaak kan hij terugvallen op het inkomen van zijn vrouw. Het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen is voor hem geen optie: "Wijn is een luxeproduct, daar moet je de bodem en het water niet nog meer mee belasten."

Huib Overmars en Lotte Rippen startte 19 jaar geleden met hun natuurwijngaard en hebben 5000 stokken over twee hectare in de Bommelerwaard. Naast milieuoverwegingen heeft Overmars ook een hele andere benadering van wijn verbouwen: "De plant is niet een op zichzelf staand organisme. Alles werkt met elkaar samen." Onder de druivenstokken van Overmars ligt geen strak gemaaid gras maar een rommeltje van takken, bladeren en compost. "Daarmee stimuleren we het bodemleven waardoor de bodem de plant versterkt. Dan kan de plant weerstand ontwikkelen en heeft deze minder kans om ziek te worden."

Weerstand

Natuurlijk heeft Overmars ook last van een aantal schadelijke schimmels die je liever niet in je wijngaard ziet. Maar hij laat deze ranken met schimmels gewoon tussen de anderen hangen. "Je ziet dan vaak dat andere planten puntgaaf blijven dus dat zegt meer over de weerstand van die ene scheut waar de schimmel in zit." Gelukkig zijn er nog een paar mooie najaarsdagen op komst. Roelof en Mart Visscher van wijngaard Hof van Twente denken dat ze het daar wel mee redden: "We hebben wat minder druiven, maar des te voller wordt de wijn. En uiteindelijk gaat het vooral om de kwaliteit."