'De dierentuin is niet meer van deze tijd'

Sommige dieren kunnen hierdoor geen honderden kilometers lopen, iets wat ze in het wild wel zouden doen. Dr Kelder brengt daar tegenin dat een dierentuin, naast het hebben van een verstrooiend karakter voor mensen, ook een plek kan zijn waar wat geleerd kan worden. Daar heeft Vink haar twijfels over. "Er is nog nooit systematisch onderzoek gedaan naar de educatieve functie van een dierentuin."

Vink, die verbonden is aan de Open Universiteit, zegt dat kinderen in dierentuinen zien dat mensen de baas zijn over de natuur, wat slecht is voor het wereldbeeld. "De giftigste slang en de wildste tijger kunnen we namelijk in onze macht krijgen." Daarnaast vraagt de onderzoeker zich af of de ontmoeting tussen kind en dier waarachtig is. "Of je ziet een wild dier dat moeite heeft met gevangenschap of je ziet een beest dat tam is geworden en dus een schim is van zichzelf."

Daarom wil Vink dat er gekeken wordt naar alternatieven, zodat de mens toch wat kan leren van (wilde) dieren. Ze noemt televisie, boeken, robots en 3D-effecten als voorbeelden. Dr Kelder wijst nog even op de hardwerkende verzorgers en het verschil tussen dieren. De spin is immers een compleet anders schepsel dan de dolfijn. Dat beaamt Vink en ze zegt dat dieren met complexe behoeften (veel lopen, grote groep) zoals chimpansees, dolfijnen en olifanten niet in dierentuinen thuishoren, omdat er daar niet aan deze voorwaarden voldaan kan worden. Voor de minder complexe dieren ligt dat wat ingewikkelder.

En de huisdieren dan?

Vink zegt dat de situatie voor honden anders is dan voor katten. Honden zijn gedomesticeerde dieren en kunnen zich dus makkelijker aanpassen aan gevangenschap. "Toch zit er een verschil tussen een kat die door een kattenluikje naar buiten kan en een leeuw die binnen de hekken moet blijven."

De discussie over dierentuinen is weer op gang gekomen, na de dood van twee chimpansees in DierenPark Amersfoort. De dieren werden doodgeschoten, nadat ze ontsnapt waren toen een verzorger het hek per ongeluk open had laten staan. Ook was er zes jaar geleden ophef na het doden van de kerngezonde Giraffe Marius in de dierentuin van Kopenhagen, ten behoeve van een fokprogramma.

Download de NPO Radio 1-app

Met onze app mis je niks. Of het nou gaat om nieuws uit binnen- en buitenland, sport, tech of cultuur; met de NPO Radio 1-app ben je altijd op de hoogte. Download 'm hier voor iOS en hier voor Android.