De Nederlandse natuur zit in een te krap jasje

Jannemarie de Jonge pleit voor een betere balans in ons natuurlijk landschap: "Biodiversiteit moet leidend zijn tezamen met een gezond en veilig bodemwatersysteem en het is aan de politiek om de basisvoorwaarden voor het leven op aarde de juiste kant op te sturen."

Minister voor en niet van

Klimaat, natuur, stikstof, landbouw, infrastructuur en waterstaat hebben allemaal een belangrijke ruimtelijke component. Het komt allemaal samen bij Hugo de Jonge, de minister voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening (VRO). Dat vergt een cultuur van samenwerken, elkaar wat gunnen en gaan voor geïntegreerde oplossingen, in plaats van ieder voor zich.

Het gaat bij VRO, Natuur en Stikstof en Klimaat en Energie om ministers zonder portefeuille. Het zijn ministers voor en niet van. Ze zitten wel bij de ministerraad en hebben stemrecht (in tegenstelling tot staatsecretaris). Dat het ministersposten zijn geeft het politieke belang aan, anders hadden ze er ook een staatssecretaris van kunnen maken.

Geen stenen, maar verbinden

In de ministerraad zal Hugo de Jonge verantwoordelijk zijn voor de regie, dat al die deelaspecten samen tot een goede kwaliteit van de leefomgeving leidt. Dat vergt bestuurlijke handigheid. Vooral omdat veel financiële budgetten wel bij die andere departementen zitten.

In de ogen van Jannemarie de Jonge staat de V van Volkshuisvesting niet voor meer stenen, nee het moet staan voor Verbinden van opgaven. Dat betekent juist ontstenen, bouwen met hernieuwbare materialen, slimmer en meervoudig benutten van de ruimte en de woningmarkt anders organiseren.

Te krap jasje

Jannemarie de Jonge: "We moeten ook verder met de klus waarmee we al in de jaren negentig begonnen: de ecologische hoofdstructuur, het Natuurnetwerk Nederland. De hoofdstructuur zit nu in een veel te krap jasje, daardoor heeft de natuur te lijden onder de invloeden van buitenaf, stikstof, waterhuishouding. Dus dat natuurnetwerk moet in een ruimere jas, dat betekent dat de omgeving gaat helpen om bodem, water en lucht schoon en gezond te maken."

De Rijksadviseur voor de Fysieke Omgeving ziet het zo: "Landbouw die met de natuur meewerkt, is geen probleem, maar juist een oplossing. Een efficiënte landbouw betekent niet meer en groter, maar anders en beter."

Hoop

De hoop van Jannemarie de Jonge is dat met die enorme budgetten voor woningbouw, klimaat, landbouw, natuur, de samenwerking in de gebieden goed op gang komt: "Dat we al die opgaven slim verbinden. Niet alleen naar de korte termijn kijken, maar investeren in oplossingen voor toekomstige generaties. Hoe willen we dan wonen en leven? Waar willen we voor betalen? De regio moet de plannen maken, de gemeentes staan immers dichter bij de burgers en weten beter wat bij het gebied past en het zal ook aan de provincies en waterschappen zijn om hierin te ondersteunen. Maar een belangrijke rol voor Den Haag is om de doelen te stellen, regie te voeren, kennis en geld zo in te zetten dat goede plannen ook uitgevoerd worden", aldus de Rijksadviseur voor de Fysieke Leefomgeving Jannemarie de Jonge in een eerste reactie op het kabinet Rutte IV.