Wat doet het RIVM met onze vaccinatiegegevens?
- Nieuws
- Wat doet het RIVM met onze vaccinatiegegevens?
Vanaf morgen zullen mensen in Nederland uitgenodigd worden voor een coronavaccinatie. Ook bij het vaccineren komt onze privacy weer om de hoek kijken. Hoe gevoelig zijn onze vaccinatiegegevens en met welke doeleinden mogen de gegevens worden gedeeld? Dat bespreekt Bart Jacobs in De Nieuws BV.
Video niet beschikbaar
"Enerzijds zijn er groepen die de vaccins toedienen", legt Jacobs, hoogleraar privacy aan de Radboud Universiteit in Nijmegen, uit. Dat zijn bijvoorbeeld huisartsen en de GGD. Deze instanties moeten allemaal een eigen registratie bijhouden van wie ze wat toedienen.
Maar, het RIVM wil graag al deze vaccinatiegegevens opnemen in een eigen centraal register. Dit is volgens het RIVM handig zodat zij onder andere snel en nauwkeurig de vaccinatiegraad, effectiviteit en veiligheid kunnen monitoren.
Onderzoek en inzage
Jacobs ziet twee doelen waarom het RIVM deze gegevens graag wil hebben. Allereerst wil het RIVM de gegevens gebruiken om "een overzicht te houden van hoe effectief het vaccin is en hoeveel mensen een vaccinatie weigeren." Jacobs plaatst vraagtekens bij het behalen van dit doel, of daarvoor ook echt onze persoonsgegevens nodig zijn. Zoals het Burgerservicenummer, je naam en geboortedatum. Jacobs: "Het is niet helemaal duidelijk waarom het RIVM nu toch het BSN-nummer moet hebben."
Na het lezen van de Kamerbrief van minister De Jonge over de vaccinatiestrategie, haalt Jacobs als tweede doel eruit: "Als u en ik willen inzien wat voor vaccin hebben wij nu precies gehad, dan kunnen we inloggen bij het RIVM, met onze DigiD en dan krijgen we het daar te zien op een speciale webpagina."
Kortom, de twee doelen van het centrale systeem van het RIVM zijn: onderzoek doen en mensen zelf inzage geven. "Strikt genomen, volgens privacywetgeving, moet je dan voor deze twee verschillende doelen toestemming geven en deze zaken mogen niet door elkaar gehaald worden."
Toestemming en doelbinding
Voor het vragen voor toestemming van persoonsgegevens, moet er volgens Jacobs sprake zijn van hele duidelijk doelbinding. "Waarom gaat het RIVM dat nou precies doen. En daarover staat wel wat informatie in de bief van de minister en online bij de rijksoverheid staat daar informatie. Maar dat is hele generieke informatie. Zoals 'kwaliteit van het vaccinatieprogramma bijhouden'."
Jacobs vindt dit een discutabel punt: "Ik zou het RIVM misschien wel toestemming willen geven dat ik mijn gegevens zelf in kan zien, maar niet dat zij die voor andere doeleinden gebruiken. En ik vind dat die twee zaken duidelijker gescheiden moeten worden en dat daarvoor apart toestemming gevraagd moet worden."
Decentralisatie zorg
Jacobs maakt zich verder geen zorgen over het feit dat het RIVM straks met een incomplete database zit als een grote groep mensen niet akkoord gaat met het delen van vaccinatiegegevens: "Want als het gaat om statistische informatie dan is het ook geen probleem als maar een deel van de bevolking daaraan meedoet."
Waarom we juist in Nederland aanlopen tegen het probleem vindt Jacobs lastig te beantwoorden: "Dit is allemaal het resultaat van de decentralisatie van de zorg waar wij in Nederland de afgelopen maanden steeds tegenaan lopen."
Jacobs: "De gezondheidszorg in Nederland is erg gedecentraliseerd en doordat er veel verschillende partijen zijn die nu gaan vaccineren, kan er verwarring ontstaan. En ik denk ook dat dat de gedachte is, dat de overheid heeft gezegd nou laten we het RIVM maar al die zaken bij elkaar proberen te brengen."
GGD, RIVM, huisarts
Jacobs neemt zichzelf als voorbeeld: "Stel ik word door mijn huisarts gevaccineerd en ik raak op de een of andere manier toch besmet met corona, dat kan een heel interessant geval zijn en is niet uitgesloten. Dan ga ik naar de GGD voor een test. Dan vraagt de GGD aan mij, 'bent u gevaccineerd'? Dan zeg ik 'ja, bij mijn huisarts'. Maar de GGD kan weer niet bij mijn huisarts kijken. En het idee is dat dat dan allemaal via het RIVM gekoppeld is."