Speciale inkt moet plofkraken tegengaan: 'Gaat er niet af'

"Het is een inkt, net als een inkt die in een vulpen gaat, maar heeft een bijzondere eigenschap", vertelt Peter Zoon, expert microsporen bij het NFI, in Het Misdaadbureau. "Je kan het wassen of met bleekwater proberen de inkt eruit te bijten, maar het gaat er niet af." De onuitwisbare inkt belandt bij een plofkraak niet alleen op biljetten, maar vaak ook op kleding van de daders.

Wanneer een geldautomaat wordt opgeblazen, komt de inkt vrij. "In een geldautomaat zitten lades waarin het geld netjes is opgestapeld. Daar overheen loopt een buisje. Op het moment dat iemand probeert de geldautomaat op te blazen, spuit daar heel hard allemaal inkt over alle bankbiljetten heen", vertelt Zoon.

De inkt bevat bovendien unieke kenmerken, vergelijkbaar met synthetisch DNA. "Daardoor krijg je een soort unieke samenstelling, die maar in één of een kleine groepje geldautomaten aanwezig is. Als je de inkt terugvindt, kunnen we zeggen: deze samenstelling komt overeen met bijvoorbeeld een plofkraak in München. De gegevens worden gedigitaliseerd en vormen een database."

Bij een plofkraak afgelopen zomer in Tiel kwam de speciale inkt vrij. "In een gevel van een pizzeria zat een pinautomaat. Die hele pinautomaat is uit de gevel geknald. Daarbij is 45.000 euro buitgemaakt", vertelt Onderzoeksjournalist Noa van Oostrom. "Die dag nog zijn twee verdachten aangehouden en een derde verdachte werd later aangehouden. De twee verdachten die meteen zijn aangehouden, hadden inkt op hun handen."

Lijm

Overigens neemt het aantal plofkraken in Nederland af. Volgens Zoon heeft dat te maken met slimme maatregelen. "Eén van de belangrijke zaken is dat Nederlandse banken zijn gaan samenwerken onder de noemer Geldmaat. Geldmaat heeft als beveiligingssysteem in geldautomaten een lijmsysteem. Het lijkt een beetje op de inkt, maar dan wordt in één keer heel veel lijm over de bankbiljetten gespoten. Die biljetten zitten dan aan elkaar geplakt en kan je niet uitgeven."

Daarentegen neemt het aantal plofkraken in Duitsland toe. De daders komen opvallend vaak uit Nederland. "We zien dat Duitse banken meer en meer hun pinautomaten aan het beveiligen zijn met de inktsystemen, om plofkrakers af te schrikken", zegt Zoon.

Succes

Vorig jaar behandelde het NFI dertig zaken waarbij een beroep werd gedaan op de veiligheidsinktdatabank, dit jaar waren dat er al zeventig. Als iemand je een besmeurd bankbiljet aanreikt, neem dat dan niet aan, waarschuwt Zoon. "De meeste biljetten zijn overduidelijk besmeurd."