Belastingdienst: 'We gaan niet meer en strenger controleren op schijnzelfstandigheid'

De Belastingdienst gaat vanaf 1 januari 2025 weer volledig handhaven op schijnzelfstandigheid van zzp'ers. Door de maatstaven die het overheidsorgaan gebruikt, wordt zo’n 80 procent van de zzp’ers mogelijk als 'schijnzelfstandige' aangemerkt, schatte uitzendorganisatie Randstad al eerder. Zij mogen dan niet zomaar meer worden ingezet, met alle gevolgen van dien voor sectoren waar veel zzp'ers in actief zijn: van de zorg tot aan de bouw.

En wie niet door de toets van de Belastingdienst heen komt, kan zomaar een naheffing krijgen. Op een bedrag van vijfduizend euro moet dan veertig procent belasting worden betaald, berekent De Bourgraaf: "Dan heb je het over zo' tweeduizend euro." Op wiens bordje die naheffing dan valt, staat in de kleine lettertjes van het opdrachtovereenkomst die zzp'er en opdrachtgever hebben ondertekend. In theorie zou de opdrachtgever, die dan door de Belastingdienst wordt aangemerkt als 'werkgever', de naheffing moeten betalen, maar in de praktijk vrezen veel zzp'ers dat zij voor de kosten moeten opdraaien.

Sociale lasten

VVD'er Thierry Aartsen volgt de ontwikkelingen op de voet. "Ik zou voor eens en voor altijd willen zeggen dat het absoluut niet zo is dat zzp'ers niks betalen. Dat is een vertekend beeld. Over elke factuur wordt gewoon 21 procent btw betaald", aldus Aartsen in WNL Haagse Lobby op NPO Radio 1. Arbeidsjurist Niels van der Neut vreest juist wel dat het zzp-schap 'de maatschappij onderuit haalt'. "De maatschappij is gebouwd op solidariteit, dat valt zo weg."

Toetsing

De Bourgraaf, die in het team werkt dat de handhaving gaat doen van de bestaande wet, denkt dat het allemaal niet zo'n vaart gaat lopen. "We werken nu al met 80 FTE. Per januari blijft dat aantal hetzelfde. Deze groep controleert nu al papieren en rekeningen om te toetsen op schijnzelfstandigheid." De Bourgraaf erkent dat er een 'grijs gebied' bestaat in de toetsing. "Daar hebben we een holistische aanpak voor. Dan kijken we per individu hoe het precies zit en dan hoeft er dus nog niks aan de hand te zijn."

Daarnaast is er sprake van een overgangsregeling. Wanneer een bedrijf of organisatie niet aan de regels voldoet, kan een naheffing tot maximaal vijf jaar terug worden opgelegd. De Belastingdienst kan alleen met terugwerkende kracht corrigeren tot 1 januari 2025, de datum van de opheffing.