GGZ-rapport wijst uit dat Psychiatrische patiënten aan hun lot worden overgelaten

"Het gaat om de meest kwetsbare psychiatrische patiënten die er zijn, mensen met meerdere stoornissen. Het zijn mensen die moeilijk bereikbaar zijn en soms helemaal geen zorg willen", aldus Bas Haan in het NOS Radio 1 Journaal.

In de NRC wordt Tom Klaassen als voorbeeld genomen. Een atypisch voorbeeld, omdat hij in een mooi appartement aan de Amstel woont in Amsterdam en een zus en ouders heeft. Hij heeft psychiatrische problemen én een verslaving. "Hij had een omgeving die voor hem vochten en bij instanties op de deur klopte." Zijn dood zorgde ervoor dat tot de crisisketen van hulpverleners doordrong dat er iets moet veranderen en dat deze mensen, die tussen wal en schip vallen, niet aan hun lot overgelaten kunnen worden.

Minder bedden, meer thuis

De decentralisatie van de zorg heeft grote gevolgen voor de psychiatrische zorg, stelt Haan. "De zorg is in de afgelopen decennia zo veranderd en uitgekleed dat door de verantwoordelijkheid bij de gemeentes te leggen. Er is een deel bij de markt gelegd en een deel geambulantiseerd, dat betekent minder bedden en meer thuis te helpen. Juist voor die aller moeilijkste patiënten is de zorg vrijwel wegbezuinigd. Zij hebben de meest complexe hulp nodig en dat levert bot gezegd het minste op. Die bedden zijn verdwenen.

Dit rapport is door twee personen uit die crisisketen opgesteld, zij hebben gekeken hoe het ervoor staat in Amsterdam. Ze hebben een kraakhelder en ontzettend eerlijk rapport geschreven over hoe baggerslecht de zorg ervoor staat.

Een van de oplossingen is palliatieve zorg, staat in het rapport. "Dat is heel bijzonder. Toen Tom Klaassen overleden was werd achteraf in verschillende procedures vastgesteld dat hij uitbehandeld was en alleen maar zorg zou krijgen ter begeleiding naar de dood. Het probleem is dat Klaassen daar zelf niets van wist. Hij was helemaal niet uitbehandeld. Met andere woorden: Er werd een papieren werkelijkheid gecreëerd om een hele hoop ellende te verhullen.

"De rapporteurs noteren dat zij in het werkveld horen dat er meer behoefte is aan begeleiding naar de dood. "Dat kan een heel mooi initiatief zijn, maar in deze context waarbij je vanuit een zorgtekort het probleem deels gaat oplossen door mensen te begeleiden naar de dood, kan het heel makkelijk een heel gevaarlijk hellend vlak worden. Dat zeggen ook een aantal hoogleraren die ik in NRC interview, dit gaat gewoon een brug te ver."