Hoe onderhandel je met een gijzelnemer? ‘9 van de 10 belt zelf de politie’

Gisteravond is er meermalen contact geweest tussen de gijzelnemer en de onderhandelaar, laat de politie weten. Voormalig lid van van arrestatieteams en oprichter van International Security Partners Hans Slaman heeft ervaring met het onderhandelen tijdens een gijzeling. Hij onderhandelde al eens 3 maanden met Somalische piraten.

Gijzelnemer belt zelf

Wat voorop staat is dat je de gijzeling wil beëindigen, zonder dat er gewonden vallen, zegt Slaman. "Dus je hoort in gesprekken wat de eisen zijn, kijkt naar de situatie en wil tot een oplossing komen."

Maar hoe kom je in contact met de gijzelnemer? "In 9 van de 10 gevallen zal de gijzelnemer zelf contact zoeken", vertelt Slaman. "Hij wil zijn eisen kenbaar maken." En wat dan van belang is, is dat je als onderhandelaar rustig blijft, omdat je bij het eerste contact niet weet hoe de gijzelnemer er zelf aan toe is, vertelt hij.

Goed einde

"Je gaat ervan uit dat zo'n gijzelnemer een plan heeft. Maar die is zelf ook gespannen en staat onder druk. Die realiseert zich ook wel dat hij risico's neemt", zegt Slaman.

"Het begint vaak dan heel eenvoudig: goh, wat wil je? Wie ben je? Kunnen we ergens mee helpen?" Slaman kan er om veiligheidsreden niet al te diep op in gaan. "Maar je wil de andere partij wel op z'n gemak stellen en je wil duidelijk maken dat je kunt helpen om het tot een goed einde te brengen."

Tact

Het praten vraagt om tact. "Als zo'n eerste gesprek is geweest, is het belangrijk dat je in gesprek blijft. Dat vergroot de kans op een goede afloop. Maar voor hetzelfde geld heb je iemand aan de lijn die geestelijk verward is, daar moet je natuurlijk ook rekening mee houden."

De gijzelnemer wilde gisteravond 200 miljoen euro aan crypto. "Ik kan niet teveel prijsgeven hoe we daar op ingaan. Je geeft niet zomaar direct het antwoord: ja, is goed. Want zo werkt het natuurlijk niet. Dat zal de gijzelnemer ook snappen. En daar komt dus de onderhandelingstactiek om de hoek kijken. Je gaat in overleg, kijken wat je kunt betekenen. Je zegt bijvoorbeeld dat je daar op terugkomt."

Team

Slaman is een van de leden geweest die Freddy Heineken heeft mogen bevrijden, vertelt hij. Als onderhandelaar was hij ook actief bij scheepskapingen. "Dat was 3 maanden achtereen."

In die situatie werd hij soms wel afgewisseld. "Ik was degene die gedurende die 3 maanden de gesprekken voerde, mede door de relatie die was ontstaan. Maar onderhandelen is een teamprestatie. Je hebt een team van experts om je heen waarmee je het onderhandelingsproces doet."

3 maanden

Slaman voerde bij die scheepskaping toen zo'n 175 onderhandelingsgesprekken. "En dan merk je gaandeweg dat je dichterbij elkaar komt qua standpunten. Er werd een enorm geldbedrag geëist. En als je dan tot de conclusie komt dat betalen de enige reële optie is om de gegijzelden levend terug te zien, ontstaat heel oneerbiedig gezegd het proces van loven en bieden.

"En als je elkaar dan kan vinden, wordt er een overeenkomst bereikt. En dat duurde in dit geval dus 3 maanden."