'We moeten een nationaal voorlees-halfuurtje instellen'

Nationaal voorlees-halfuurtje

Buiten school leest de helft van de leerlingen nog geen kwartier per dag. Jan Hengst is ruim 40 jaar werkzaam geweest in het onderwijs en het valt hem op dat kinderen steeds slechter hun aandacht erbij kunnen houden. "Ik zie steeds meer op de onrust in de klassen in komen. We hebben prachtige dingen gezien van het internet, maar ik denk dat dit de zure rekening is."

"Lezen is natuurlijk hartstikke belangrijk. Lezen staat aan basis van al het andere wat je doet in het leven" zegt Jaap Friso, maker van De Grote Vriendelijke Podcast, een podcast voor volwassenen over jeugdliteratuur. We moeten oppassen dat het niet self fulfilling prophecy wordt, vindt Friso. "Er dreigt moedeloosheid in te sluipen. Maar er is wel een reëel probleem."

Volgens hem is de oplossing tweeledig. "Op de pabo's is lezen minder belangrijk geworden dan vroeger, dat mag wel weer opgekrikt worden. Als de onderwijzers lezen al niet leuk vinden en goede boeken niet weten te vinden dan is er een probleem." Maar niet alles moet bij het onderwijs worden neergelegd volgens Friso. "Gewoon lekker thuis thuis voorlezen is heel belangrijk, en ook echt hartstikke leuk. Het is echt een intiem moment tussen ouder en kind. "Ik vind dat we een nationaal voorlees-halfuurtje moeten instellen, je moet er elke avond even tijd voor maken. Het is zo'n mooie manier om samen met teksten bezig te zijn en om even een beetje rust in te bouwen."

Leesplezier doodgeslagen

Soraya Riem is een bekende Nederlandse 'boektokker', wat betekent dat die videos over boeken maakt op TikTok. "Ik lees voor, ik vertel over boeken, ik vertel over de inhoud van boeken, van alles en nog wat", vertelt Riem.

"Lezen heel belangrijk", zegt de boektokker. "Dat hoeft niet per se te beginnen bij boek, ik denk dat het ook ergens anders kan beginnen." Wat ook belangrijk is, is het leesplezier vasthouden. Iets wat Riem zelf tijdens diens middelbareschooltijd is kwijtgeraakt. "We hadden een verplichte leeslijst. Ik ging Oeroeg lezen omdat het heel dun was, maar ik kwam daar gewoon niet doorheen. Dus mijn ervaring was dat mijn leesplezier op dat moment een beetje werd doodgeslagen."

Begrijpend lezen

Volgens Henrike van Gelder, hoofdredacteur Kidsweek en en Samsam ligt het probleem voor een groot deel bij de lesmethodes voor begrijpend lezen. "De teksten die daarvoor worden gebruikt, dat zijn geen leuke teksten. Dat zijn teksten die te ver van kinderen af staan en best lang zijn. En als je daar eenmaal het 'moeten' van het lezen meekrijgt, dan wordt het een hele klus om ze daarna mee te krijgen om plezier te krijgen. Ik schrok vorig jaar heel erg toen mijn zoon op een gegeven moment uitriep 'Begrijpend lezen verpest m'n leven!'"

Het nut van voorlezen

Veel van de reacties op de Stand.nl-stelling Het is onbestaanbaar dat zoveel kinderen in Nederland slecht kunnen lezen gaan over voorlezen. Maar hoe kan het dat voorlezen tot betere leesvaardigheid bij kinderen leidt? Ilse van Donkelaar, Directeur van Stichting Voorlezen, legt uit dat kinderen in boeken vaak moeilijkere woorden tegenkomen dan dat ze in spreektaal horen. "Daarnaast leren kinderen via leuke verhalen over taalgebruik en taalgrapjes. Wat ze ook leren van voorlezen, zeker als je dat vanaf heel jongs af aan doet, is concentreren."

"Wij zien, als we beginnen met voorlezen aan een groep, onrust ontstaan", vertelt Van Donkelaar. Dan ze bijna niet op een stoel kunnen blijven zitten. Maar naarmate je dat ritueel voordoet en doorzet zie je dat de kinderen daar aan wennen. En ook dat ze ervaren hoe leuk het is om geconcentreerd en stil te zijn en te luisteren."