10 duizend Nederlanders zonder paspoort: 'Je bent een tweederangsburger'

"Het gaat hier om de groep die in 2007 te horen heeft gekregen dat ze in Nederland mocht blijven, destijds was het een groep van ongeveer 26 duizend mensen. Van hen kunnen zeker 10 duizend mensen geen paspoort krijgen, omdat ze niet voldoen aan de eisen die later, na het generaal pardon, daaraan zijn gesteld", legt Sander Schaap van Vluchtelingenwerk uit. Deze mensen moeten een paspoort uit het land van herkomst laten zien, en een geboorteakte. "Dat is niet te doen", zegt Schaap.

Niet stemmen, vrij reizen en geen toekomst als rechter

Marine is als baby vanuit Armenië naar Nederland gekomen met haar ouders. Ze is nu 22 jaar en heeft nog altijd geen paspoort. "Je voelt je een tweederangs burger, maar je bent het ook", zegt Marine. "Je hebt namelijk wel dezelfde plichten als ieder ander." Zo betaalt Marine belasting, ze werkt en studeert, maar heeft alsnog niet dezelfde rechten als Nederlanders met een paspoort.

Zonder paspoort mag Marine niet stemmen, niet vrij reizen en in sommige landen is ze überhaupt niet welkom. "Ik studeer rechten, maar ik mag geen rechter, notaris of officier van justitie worden. Een hypotheek afsluiten is lastig, trouwen is lastiger en zelfs een mobiel abonnement proberen af te sluiten brengt problemen met zich mee", vertelt Marine. "Het is zo'n bizarre situatie. We mogen ons hele leven hier blijven en we mogen niet volledig meedoen." Dus kijkt Marine, net als duizenden anderen, mee vanaf de zijlijn.

10 jaar wachten op een Nederlands paspoort

Bij zowel de IND als bij staatssecretaris Broekers-Knol is al jaren bekend dat velen niet aan de documentatie-eis kunnen voldoen. Een paspoort krijgen uit het land van herkomst waar men al jaren uit weg is, blijkt ongelofelijk moeilijk en is in de zelfs praktijk nagenoeg onmogelijk. Daarnaast vertelt Marine dat ze als verrader worden gezien.

Omdat Marine minderjarig was voor 2007, en nu meerderjarig is, krijgt Marine echter binnenkort wél een paspoort. Dat komt door een nieuwe uitzonderingsregeling die is getroffen. Maar onder andere haar moeder - die meerderjarig was bij aankomst in Nederland - en haar zusje - die na 2007 is geboren - moeten nog altijd afwachten. Inmiddels is er ongeveer 10 jaar verstreken waarin Marine wacht op een paspoort.

#Wijhorenerookbij

Morgen biedt Vluchtelingenwerk de petitie #wijhorenerookbij aan in Den Haag. Zij zijn deze actie gestart om deze 10 duizend mensen nu eindelijk een paspoort te geven. Ondertussen zijn er ook 3 moties in de Kamer aangenomen die stelt dat deze groep een paspoort moet krijgen. Toch is staatssecretaris Broekers-Knol van mening dat er eerst nog een onderzoek moet komen. Schaap: "Dat is heel duidelijk: dat onderzoek slaat volstrekt nergens op. Dat is er alleen maar om het probleem de tijd in te kunnen duwen. Ik denk dat de staatssecretaris hoopte dat de formatie al wat verder was, en dat ze het probleem de formatie in kon duwen. Dat is niet het geval dus ze zal met een oplossing moeten komen. Het lijkt erop dat ze er geen zin in heeft.

Broekers-Knol stelt dat ook zonder paspoort het mogelijk is om Nederlander te zijn. "Dat is een enorme fout", zegt Marine. "Het is al heel lang bekend bij instanties en bij de staatssecretaris zelf, dat je voor een heleboel dingen een paspoort nodig hebt. Zonder paspoort ben je hier echt een tweederangs burger die niet volledig kan meedoen."