Lachgascilinders levensgevaarlijk bij afvalverwerking: 'Zijn net vliegende bommen'

Lachgas staat sinds een jaar op lijst twee van de Opiumwet. "Je mag het niet hebben, verkopen, gebruiken, eigenlijk niets. Daarvoor mocht je het vooral niet gebruiken in het verhaal. Maar nu mag het niet meer verhandeld worden of in iemands bezit zijn", legt De Wild uit. De problemen mogen dan minder zijn geworden, maar nog niet de wereld uit.

Twee kilo lachgas

Er is een "gigantische toename" geweest in het aantal wegwerpcilinders sinds lachgas verboden is, meldt De Wild. "Daar zit twee kilo lachgas in en zijn onbeveiligd." Die cilinders worden "duizenden keren" per week op straat of in de berm gevonden, maar worden ook in normale prullenbakken achtergelaten. "Dat is het ergste, dan komen ze in afvalstromen terecht."

Er waren eerst inzamelpunten voor die cilinders, waarbij iemand een bedrag kreeg bij inleveren. Een soort statiegeld, dus. "Het was een informeel systeem. Het was een soort klantenbindingssysteem tussen de verhandelaars en de gebruikers", aldus De Wild. De cilinders kwamen weer terecht bij de producent. "Het ging helemaal buiten ons om."

Explosies

Om de omvang van het probleem te onderbouwen, heeft de NVRD geprobeerd te meten hoeveel cilinders in het afval terechtkomen. Het bleek om duizenden te gaan, die op straat, in ondergrondse restafvalcontainers, in de kliko en in de straatprullenbakken worden achtergelaten. En dat is gevaarlijk. "Dat leidt tot explosies in onze inzamelauto’s. Op het moment dat 'ie klem komt te zitten, knalt er een explosie uit", vertelt De Wild.

Drugsafvalprobleem

"Als het in de ovens terechtkomt, zijn het echt vliegende bommen", zegt De Wild. "Dan slaan ze gaten in de vloeren, maken de ovens stuk en zijn een risico voor de medewerkers die daar lopen. Het is echt een gigantisch probleem. Het is drugsafval waar wij als afval inzamelende gemeente mee te maken krijgen." Bovendien kost het gemeenten "tienduizenden euro's" per jaar om dit afval te verwerken.

'Wakker worden, Den Haag'

Tot nu toe zijn er geen slachtoffers gevallen, maar soms is het kantje boord. Zo zijn er explosies geweest waarbij mensen net op tijd konden wegkomen. "We roepen al ruim een jaar om hulp en ik weet niet wat er moet gebeuren wil Den Haag wakker worden", reageert De Wild.
Het kabinet stelt 450 duizend euro beschikbaar voor een pilot waarbij de scheiding van afval beter geregeld wordt. "Het is in ieder geval iets. Ik waardeer het gebaar, maar het kabinet roept al een jaar dat ze het vervelend vinden. Ondertussen blijft het daar wel bij. Ik vind dat ze in Den Haag de veiligheid van onze medewerkers lager prioriteren dan drugs."

Milieustraten

Nederlanders produceren jaarlijks negen miljard kilo afval en daar zitten die cilinders dus ook tussen. "Het voorsorteren van al die restafvalstromen kost ongelooflijk veel geld. Dat is de enige oplossing die we nu kunnen verzinnen", vertelt De Wild. De cilinders kunnen ook kosteloos ingeleverd worden in milieustraten. "Je zou retourpremies kunnen instellen, dat motiveert mensen. Maar dat moet wel op beveiligde plekken. Er gaat veel cash geld in om, dus dat kan je niet zomaar even op je milieustraat regelen."