Vuurwerktraditie nog steeds geliefd? 'Liever met z'n allen gecontroleerd carbidschieten'

Sinds vorig jaar geldt in negentien gemeentes het verbod. Ineke Strouken, deskundige op het gebied van immaterieel erfgoed en tradities, vertelt dat de vuurwerktraditie nog helemaal niet zo oud is. "Het is pas sinds de jaren 70 dat we zo massaal zelf vuurwerk afsteken."

Geen behoefte

Luisteraar en Hagenees Fred Bruggeman heeft geen behoefte aan een verbod. Hij groeide op met de traditie in de stad achter de duinen. Een paar jaar geleden luidde hij het nieuwe jaar in zonder vuurpijlen. "Dat was zo'n dode bedoeling." Bruggeman begrijpt de keerzijde van het vuurwerk ook. "Maar er is ook nog steeds groot deel dat het wél leuk vindt. Een verbod zou ik een verarming van de oud en nieuwviering vinden."

Johannes Kramer, burgemeester Noardeast-Fryslan, merkt dat er in zijn gemeente ook nog geen behoefte is aan een verbod. Vaak gaat het goed, wel ziet hij dat het echte probleem het illegale vuurwerk, zoals de cobra's, is. En dat probleem zien meerdere mensen.

"Ik probeer de groepen jongetjes, die voor de harde knallen zorgen, te mijden", zegt luisteraar Francisca Wagenmakers uit Enschede. "Die spanning en die opwinding willen ze gewoon. Ik begrijp wel dat ze daarnaar opzoek zijn, maar het is nu vaak buiten proportie."

Carbidschieten

Volgens Strouken is 1 januari de grootste markering van het jaar, wat betekent dat er al een alternatief zou moeten komen wanneer vuurwerk verboden zou worden. "Vroeger werden de klokken geluid." Al vertelt Strouken ook dat we ook opzoek zijn naar spanning. "We willen toch af en toe uit de band springen." Maar hoe reguleer je iets illegaals zoals die cobra's? "Dan krijg je altijd een reactie. Je moet dan met een tegenvoorstelling komen, iets dat net zo'n spanning geeft."

Burgemeester Kramer zegt dat hij en zijn zonen geen vuurwerk gaan afsteken, maar eerder te vinden zullen zijn bij het carbidschieten. "Dat zou wel eens een goed alternatief kunnen zijn", zegt luisteraar Wagenmakers. "Dat spannende element zit er dan toch in." Strouken vertelt dat er ook een veiligheidsplan is gemaakt en dat het daardoor beter te reguleren zou kunnen zijn. Ook zouden meer gereguleerde en georganiseerde vuurwerkshows een oplossing kunnen zijn. "Maar dan mis je het element dat mensen het zelf af kunnen steken", zegt Strouken.

Duwtje

Volgens Marc Oosterhout, voorzitter van Sire, werkt het geven van een alternatief minder goed dat het aanpakken van het probleem zelf. "We kunnen een duwtje in de juiste richting geven. Je moet een voordeel geven om het niet te doen." Volgens Oosterhout is er altijd een mogelijkheid om tradities te veranderen. "Maar het is geen easy way out. Dat kost veel tijd en moeite."