Hoogleraar trekt aan de bel: mondzorg bij kwetsbare ouderen vaak vergeten

"Het zijn mensen die echt niet meer naar de tandarts kunnen en de hele dag op bed liggen. Of heel erg dement zijn, waardoor ze bijna niet meer buiten komen. Als je niet meer voor jezelf kan zorgen en hulp nodig hebt, dan heb je ook hulp voor je tanden nodig. Dat realiseert men zich vaak niet", legt Visser uit. "Wat ook gebeurt is dat mensen denken dat ze hun tanden goed verzorgen, maar dat het eigenlijk niet meer het geval is."

Huisbezoek

Natuurlijk gaat een bezoek van een tandarts anders dan een bezoek aan de tandarts. In een praktijk staat een goede stoel, handige apparatuur en goede verlichting. En die zijn er bij een huisbezoek niet. Toch kan Visser tijdens bij mensen thuis nog veel doen: "Kiezen trekken, protheses en vullingen maken kunnen we met onze mobiele apparatuur. Maar een wortelkanaalbehandeling of kroon- en brugwerk is best wel complex. Dat hebben deze mensen vaak ook niet meer nodig. Het gaat bij ons om pijnvrij, gezond en comfort." Zo zorgt Visser er bijvoorbeeld voor dat mensen nog met hun eigen tanden kunnen kauwen.

'Ontsteking laten zitten is geen goed idee'

Veel kwetsbare ouderen zijn vaak nog goed in staat om een kleine ingreep te ondergaan waardoor ze later pijnvrij verder kunnen, stelt Visser. Maar dan moet er wel ingegrepen worden: "Er zijn ook veel mensen die de pijn niet voelen doordat ze pijnstillers slikken. Daardoor kan er wel een chronische infectie zijn die weer invloed heeft op je algemene gezondheid. Een ontsteking in de mond laten zitten is gewoon geen goed idee."

Verandering

Doordat ouderen langer thuis moeten blijven wonen, voorziet Visser ook meer problemen. Ze schets het historische plaatje: "Toen ik 30 jaar geleden begon als tandarts hadden de ouderen allemaal een kunstgebit. Maar de mensen die nu oud zijn, hebben vaak door verbeterde tandzorg hun eigen gebit nog. Zolang daar goed voor gezorgd wordt is dat prima, beter dan een kunstgebit. Maar als het niet goed meer verzorgd wordt, kan het snel fout gaan." Ze noemt wat voorbeelden op: "Door het gebruik van medicijnen krijgen ze een droge mond. Kauwen gaat niet meer goed. Er is sprake van spierzwakte. En gaatjes gaan vaak heel snel bergafwaarts." Alle reden dus om er dus op tijd bij te zijn, stelt Visser.

Preventie

Maar hoe moet het dan opgelost worden? Het toverwoord is preventie, stelt Visser: "In opleidingen voor artsen, verpleegkundigen en verzorgden is weinig tot geen aandacht voor mondgezondheid. Daardoor wordt niet altijd goed ingeschat hoe groot de problemen zijn. Dat kan beter, er moet gewoon meer aandacht voor zijn in de medische opleidingen."

Ook binnen de wereld van tandartsen kan er meer verbeteren, vindt ze. Nu zijn haar collega's vaak erg druk en schieten huisbezoeken er bij in. Ook is er minder vergoeding voor en vinden veel tandartsen de thuisbezoeken ook te complex. Maar bovenal geldt: voorkomen is beter dan genezen.