Beleeft staken een revival in Nederland?

Bij de stakingen gingen vorig jaar 306.000 arbeidsdagen verloren. In 2016 waren dat er nog maar 19.000. Vorig jaar staakten 147.000 werknemers, in 2016 11.000. De flinke stijging komt vooral door het hoge aantal leerkrachten in het basisonderwijs dat vorig jaar het werk neerlegde.

Verder waren er stakingen, werkonderbrekingen en acties bij onder meer Jumbo, de taxibranche, de Unox-fabriek in Oss, de ambulances, Holland Casino, het KLM-cabinepersoneel en het spoor.

Ontevreden

Leerkrachten in het basisonderwijs blijken vaker ontevreden over hun salaris dan andere werknemers, binnen en buiten het onderwijs, blijkt uit de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden van het CBS en TNO. De helft van de leerkrachten vindt dat ze te weinig verdienen. Dat was in 2016 nog een kwart.

De meeste stakingen afgelopen jaar werden uitgeroepen op initiatief van vakbonden. Bij een op de vijf stakingen was alleen meer loon de inzet. Bij de rest van de werkonderbrekingen ging het om andere conflicten, die meestal te maken hadden met arbeidsomstandigheden.

Werkdruk

"Deze cijfers geven ondubbelzinnig aan dat de Nederlandse werknemers het niet meer pikken dat hun lonen en hun arbeidsvoorwaarden achterblijven", reageert voorzitter Han Busker van vakbond FNV. "Als je ziet dat grote bedrijven weer ongelooflijke winsten maken, maar de lonen achterblijven en de werkdruk toeneemt, begrijp ik heel goed dat de werknemers hiertegen in actie komen."

Juist vanwege de economische groei is het volgens de vakbond mogelijk dat het aantal stakingen nog verder zal toenemen. "We merken overal dat mensen het zat zijn dat aandeelhouders wel profiteren, maar zij zelf er niet op vooruitgaan. En dat zal dit hele jaar gaan doorklinken in Nederland."

Relatief weinig

Vergeleken met veel Europese landen wordt er in Nederland overigens weinig gestaakt, met acht stakingsdagen per duizend werknemers. In België en Frankrijk ligt dat respectievelijk op 79 en 123 stakingsdagen per jaar per duizend werknemers, berekende het Institut der Deutschen Wirtschaft vorig jaar.

Arbeidsrechtadvocaat Maarten van Gelderen vindt daarnaast dat de cijfers ietwat gerelativeerd moeten worden. "De stakingen bleven beperkt tot een paar sectoren: industrie, vervoer en onderwijs. Doordat de lerarenstaking zo groot was, is deze piek ontstaan."