Column Koos Dijksterhuis: bonte piet

Uitgerekend dat feest staat ter discussie. Want ongeacht hoe hard sommigen ook roepen dat Piet niet alleen zwart als roet is maar ook alleen zwart vanwege roet, het blijft een racistisch mannetje. In de tijd van Janmaat droegen zwarte pieten slavenringen en dikke, roodgestifte lippen, en waren ze grappig, dom en griezelig.

Wie zoet was kreeg lekkers, wie stout was de roe. Ondeugende kindjes kregen een pak slaag met zo’n kleine takkenbos, werd in een zak gestopt en zag z’n papa en mama nooit meer terug. Van stoute kinderen werden pepernoten gemaakt om het jaar erop uit te strooien in een of andere hoek, koekoek.

Piet was zwart en fout

“Zwartpiet boos, Zwartpiet heel boos!” blafte Piet destijds, toen Paulus de boskabouter en zijn vrienden vanwege een drankje van Eucalypta hun klaasliedjes alleen nog maar vals door elkaar heen konden zingen. “Zwartpiet pakken heks, stoppen haar in sak en mee naar Spanje!” Op voorspraak van die irritant onkreukbare Paulus gaf Sinterklaas de heks clementie. Sint was wit en goed, Piet was zwart en fout.

Intussen is Piet nog steeds grappig, maar verder ook slim en lief, terwijl de schoot van Sinterklaas sinds de schandalen in de katholieke kerk een dubieuze zitplaats is geworden, al is hij dan ook een kapoentje. Een kapoen verhoudt zich tot een haan zoals een os zich verhoudt tot een stier.

Piet heeft in de tussentijd zijn roe en zak afgestaan en niemand heeft er iets van gemerkt. Had dat dertig jaar geleden voorgesteld en Janmaat had er zetels bij gewonnen door te brullen dat ze van Zwarte Piet af moesten blijven! Over zulke dingen moet je niet publiek bakkeleien, je moet ze gewoon doen. Stilletjes die gast anders kleuren, niet over discussiëren, want met elke aanval op Piet krijgen we er een extreemrechtse partij bij.

De bonte piet heeft ons nodig

Laten we een voorbeeld nemen aan de vogels. Daar hebben ze een rode bisschop, een bonte en een kanariepiet. De kanarie is tropisch en geel maar de bonte is inheems en houdt qua kleur het midden tussen zwart en wit. Nee, niet grijs, maar bont: zwart met wit, op-art, zoals dat in de tijd van Paulus de boskabouter heette. Vintage dus, en toch hip!

De bonte piet heeft ons draagvlak nodig. Sinds een jaar of tien proberen de scholeksters wanhopig nog wat kuikens groot te brengen op grinddaken in steden. Om te voorkomen dat we deze feestelijke vogels met hun lange, rode snavels tegelijk met de racistische bisschopsknecht de zak moeten geven, lijkt de bonte piet me een uitstekend compromis. Een kruising tussen een witte en een zwarte piet - liefhebbers van raszuiverheid zullen ervan gruwen.

Ik heb trouwens ook nog een wens voor in mijn schoen: een glorieuze toekomst voor scholeksters.

Elke zondagochtend hoor je in Vroege Vogels op NPO Radio 1 nog meer over de natuur in Nederland en ver daarbuiten. Het programma wordt elke zondag uitgezonden tussen 7.00 en 10.00 uur.