5 vragen over de houding van Rutte in persconferenties: 'Hij kan behoorlijk grof in de mond zijn'

Ferme woorden uit de mond van de minister-president. Daarom vandaag 5 vragen over de houding van Rutte tijdens persconferenties. Schrijver Petra de Koning van het boek Mark Rutte geeft antwoord:

1. Gisteren gebruikte Rutte het woord asociaal. 6 augustus richtte hij zich op jongeren die zich niet aan de regels hielden en noemde hen 'oerstom'. Horen we hier de minister-president of Mark Rutte zijn persoonlijke irritatie?

"Je hoort de minister-president naar wie minder goed geluisterd wordt en dat ook door heeft. Hij doet een poging aandacht te trekken, ook door zijn woordgebruik en daardoor hoopt dat hij het juiste effect bereikt, namelijk dat je je wel aan de regels houdt. Je zag dat Rutte er weer een schepje bovenop deed qua empathie."

"Hij leefde enorm mee met iedereen en tegelijkertijd was hij stevig. In het begin had hij een hele andere toon dan nu. Hij heeft zich ontwikkeld onder invloed van de omstandigheden. In het begin was hij veel terughoudender en waren we allemaal volwassen Nederlanders die hij niet hoefde te vertellen wat we wel en niet moesten doen, maar dat is wel veranderd."

2. We kunnen ons allemaal het reisje van de koning naar Griekenland nog herinneren, dat na een dag werd afgebroken vanwege de commotie is er over ontstond. Zou Rutte de koning ook zo streng hebben toegesproken?

"Dat zullen we nooit weten, maar dat hij het ongemakkelijk en vervelend vond, daar kun je wel vanuit gaan. Dat koning Willem Alexander zelf op televisie verscheen om zijn excuus aan te bieden, dat heeft voor Rutte wel de wind uit de zeilen genomen. In het begin richtte alles zich op Rutte. Hij had het laten gebeuren, wist dat de koning op reis zou gaan en heeft het niet tegengehouden. Daarna verscheen Willem Alexander op televisie en had niemand het meer over Rutte. Dat was een hele handige manier van doen."

3. Asociaal, oerstom, zijn dat woorden die Rutte zelf verzint of zijn dat zijn speechschrijvers?

"Hij heeft speechschrijvers die de inleidende tekst van een persconferentie schrijven. Daar staan dit soort woorden niet in. Die voegt hij zelf toe als hij antwoord geeft aan journalisten. Dat komt uit hem zelf. Soms is het overduidelijk bedacht en soms lijkt het hem te ontglippen, maar dat weet je bij hem nooit zeker."

4. Rutte heeft vaker specifieke groepen aangesproken op asociaal gedrag. In september zei hij bijvoorbeeld over schreeuwende supporters in voetbalstadions: "Gewoon je bek houden als je er zit, de wedstrijd kijken en niet schreeuwen." Vliegt hij hier uit de bocht?

"Het is grof en je kunt denken dat een minister-president dit soort taal niet moet gebruiken. Mensen die hem heel goed kennen, hem meemaken in de partij en ook van vroeger, die weten dat hij behoorlijk grof in de mond kan zijn. Hij kan achter de schermen behoorlijk tekeer gaan. Hij kan heel boos worden en ook flink schelden. Maar er is wel heel veel aandacht voor dit soort uitspraken en dan weten mensen het wel weer. Het dient ook een doel."

5. Hij jaagt iedere keer een andere groep mensen tegen zich in het harnas. Is dat wel handig zo vlak voor de verkiezingen?

"Het zijn wel steeds andere groepen, maar de mensen die bijvoorbeeld nog steeds vliegen, dat is een kleine groep. Veel mensen zullen zich afvragen waarom mensen dat nog doen, omdat ze ook wel op vakantie willen maar het niet doen. Ik denk dat het niet onhandig is, omdat het steeds kleine groepen zijn die hij even in een slecht daglicht zet."

"Hij zal tot het laatst toe zo lang mogelijk de minister president blijven zijn en de staatsman spelen, want dat levert hem de meeste stemmen op. Het is crisis en hij is de crisismanager. Hij heeft enorm veel vertrouwen, dat blijkt uit elk onderzoek. Dus hij zal nog niet de lijsttrekker worden en zich rolvast tonen. Reken maar!"