Seksuoloog Yuri Ohlrichs: 'Nederlanders beginnen later met seks'

Wat is seks?

Ohlrichs vertelt in De Nacht is ZWART: "Seks is een spannende prikkeling in je lichaam. Het is de prikkel waar je lichamelijk opgewonden van wordt en waar je hopelijk ook plezier aan beleefd. Vervolgens is seksualiteit een groter geheel. Het is de ontwikkeling van die seksuele gevoelens en die fantasieën, gedachten en verlangens en die beginnen al vanaf je geboorte."

Toch geeft Ohlrichs aan dat dit natuurlijk in elke levensfase anders is. Zo zegt hij: "Bij kinderen gaat het echt nog om het ontdekken van hun lichaam en het ontdekken dat er twee verschillende soorten geslachtsdelen zijn. Pas vanaf de puberteit, als de hormonen echt door je lijf razen, krijg je fantasieën en dan ga je zin krijgen in seksueel contact."

Oftewel, zonder zin en opwinding is consensuele gewenste seks niet mogelijk.

Jongeren hebben op een latere leeftijd seks

"Je moet het voor je 18e gedaan hebben" is volgens Ohlrichs onzin. "Je bepaalt zelf wanneer het voor jou het juiste moment is en met wie, waar en hoe", zegt hij. Sterker nog, Nederlanders beginnen steeds later met seks hebben.

Ohlrichs: "Mijn collega’s van Rutgers doen samen met Soa Aids Nederland het onderzoek: Seks onder je 25e. Het is een groot onderzoek en daar zien we dat de mediaan leeftijd, dat is de leeftijd waarop de helft van de jongeren seksueel contact heeft met een ander via penetratie, 18 jaar is. Het is voor het eerst in 25 jaar onderzoek dat de mediaan leeftijd is verhoogd."

"Door sociale media hoeven jongeren er minder snel op uit. Mensen boven de 40 moesten echt op pad om anderen te ontmoeten en er was dan altijd een grotere kans dat er lichamelijk seksueel contact kwam", ligt Ohlrichs toe. "Daarnaast geven sociale media beelden van seksualiteit die de hedendaagse generatie jongeren doet twijfelen. Als je kijkt naar porno dan is dat een grote fantasie, dus totaal niet realistisch voor wat de gemiddelde persoon aan seksualiteit beleeft. Het is een heel beperkt beeld en als je dat op jonge leeftijd ziet kan je denken: moet ik dit doen of dat doen? Nou ik wacht nog even."

Als internetgebruikers zien we ook alleen de beste kant van mensen en seksualiteit in de media en dat is het probleem. Zo zegt Ohlrichs: "Zeker in de puberteit waar je jezelf nog moet ontdekken en waar iedereen gebukt gaat onder een bepaalde mate van onzekerheid, creëert sociale media best wel een drempel voor seks."

De seks van je overgrootouders

Voor vrouwen was seks vroeger anders. Ohlrichs geeft aan: "De clitoris staat sinds vorig jaar pas voor het eerst volledig afgebeeld in de schoolboeken."

"Het was voornamelijk Ellen Laan en momenteel Seksueel Welzijn Nederland, Rutgers en Sense.info die zich hard maken voor meisjes die veel informatie missen op het gebied van seksualiteit. Zij hebben het fysieke nadeel dat ze niet net als jongens hun opwinding kunnen zien. Ze moeten het echt leren ontdekken en leren voelen."

Seks door de jaren heen

Ohlrichs blikt terug op zijn eigen jeugd toen hij halverwege de jaren 80 expliciete vraagrubrieken van de Hitkrant las tot aan het luisteren naar Radio Romantica. Daarnaast was seks nog meer een taboe en werd het ook als gevaarlijk gezien. Desalniettemin, "De opkomst van de HIV epidemie heeft in Nederland gezorgd voor de boodschap vrij veilig met condoom en pil", zegt Ohlrichs. Hierin heeft de media ook altijd een rol gespeeld in het bespreekbaar maken van seks en seksuele voorlichting.

Ohlrichs: "Je had Veronica die dan om tien uur ’s avonds een condoom demonstratie gaf. Nou, dat was me een ophef hoor. Later kwamen er gelukkig wel meer programma’s. Toen ik voor het eerst voor de klas stond en seksuele voorlichting gaf, want zo is mijn werk begonnen als gastdocent, toen had je bijvoorbeeld het programma Sex voor de Buch."

Het gesprek over seks is tegenwoordig ook nog niet volledig. "Wat vaak nog ontbreekt is bijvoorbeeld: hoe bespreek je het condoom? Hoe ga je met elkaar het gesprek aan over: hoe doen we het veilig? Dat doen we bijvoorbeeld op Sense.info daar is dan een eenvoudige condoom demonstratie video, maar ook persoonlijke ervaringen die anoniem kunnen worden gedeeld van jongeren. Zij vertellen hoe zij dat hebben beleefd en hoe het misging of hoe het goed ging. Dus die ervaring van jongeren zelf die zien we steeds meer gelukkig", besluit Ohlrichs.