TUUUT TUUUT het NL-Alert bestaat 10 jaar. 'Einde luchtalarm in zicht'

TUUUT TUUUT. Iedereen herkent het, dat snerpende geluid waarmee het noodbericht mee gepaard gaat. Vandaag is het tien jaar geleden dat het NL-Alert voor het eerst werd ingezet. Dat gebeurde bij een brand in het Groningse Tolbert. Sindsdien zijn er zo'n 900 alerts verzonden bij ongeveer 450 incidenten.

NL-Alert is sindsdien alleen nog maar geperfectioneerd, vertelt Diemer Kransen. Hij houdt namens de veiligheidsregio's toezicht op ontwikkelingen rond de NL-Alert. "De techniek is inmiddels zo ver - maar ook gewoon door het feit dat iedereen een mobiele telefoon heeft – dat we op een hele goeie manier mensen kunnen bereiken en de straat op kunnen sturen. Ook in de wat meer afgelegen gebieden, voor zover we die in Nederland hebben." De dekking is over de negentig procent, waar het eerst vijftig, zestig procent was.

Ramen en deuren dicht

Het systeem is bedacht als opvolger van de luchtalarmen, legt Kransen uit. In tegenstelling tot die palen kon je met het nieuwe systeem gebiedsgericht waarschuwen én handelingsperspectief bieden. En zeker tweede ontbreekt bij de luchtalarmen – officieel het waarschuwings- en alarmeringssysteem (WAS).

"Het gaat erom dat je na één of twee minuten na een incident een handeling perspectief hebt dat volstrekt helder is. Het oude systeem gaat alleen maar over ramen en deuren sluiten en de radio aanzetten."

Eigenwijs volkje

Dat we de alerts massaal negeren wil Kransen nuanceren. Hij erkent dat we een eigenwijs volkje zijn en de overheid vaak niet meteen geloven. Maar uit onderzoek blijkt volgens hem dat mensen in het directe kerngebied wel degelijk de waarschuwing opvolgen.

We begonnen dit artikel met het aloude luchtalarm. Is dat ten dode opgeschreven? "Er komt een evaluatierapport, dat is bijna klaar. Hierin wordt geschreven op welke manier we dus van die systemen afkomen. Het is heel duur en bovendien toe aan een totale renovatie toe. Dat gaat heel erg veel geld kosten."

Gas of vloeistof ontsnapt

Daar komt bij, zegt hij: veel mensen snappen niet wat ze moeten doen als het luchtalarm afgaat. Veronachtzamen het zelfs. Gaat de zoemer af op een ander moment dan de eerste van de maand, dan denkt bijna iedereen dat er een storing is. Het WAS is sinds 1998 operationeel en werd 36 keer ingezet.

Maar uiteindelijk is de Tweede Kamer aan zet, benadrukt hij. Afschaffing ligt gevoelig, weet hij. Want dan wordt er gewezen naar ouderen of mensen met een visuele, auditieve of fysieke beperking. Hij zou zich kunnen voorstellen dat je op een paar plekken luchtalarmpalen houdt, bijvoorbeeld bij zware chemische industrie. "Maar dan is het handelingsperspectief altijd duidelijk. Als de pieper gaat, dan is er gas of vloeistof ontsnapt."