Gevolgen blauwtongvirus zijn enorm voor schaap, boer en natuur

Teller

"Vanmorgen waren het nog 104 dode schapen, maar vanmiddag waren het er al 105. De teller loopt langzaam op", zegt schapenboer Tom Pronk uit Naarden. Van de 250 schapen op zijn bedrijf is al bijna de helft overleden in een periode van zes weken. "Het is een heftige tijd. Je hebt best wel een band met de schapen, dus dit doet natuurlijk wel wat met je", vertelt Pronk.

Misoogst

Het bedrijf van de 28-jarige Pronk staat daarom op z’n kop. "Je haalt hier wel je inkomen uit", zegt Pronk. "Alles wat ik zou gaan verkopen voor het vlees is nu niet gelukt. Het is eigenlijk een misoogst als je het zwart-wit bekijkt. Je mist gewoon heel veel inkomen. En je hebt al je kosten wel gehad."

Medicijn

Naast de gebruikelijke kosten, lopen ook andere kostenposten hoog op. "Vooral de potjes met pijnstillers gaan er heel hard doorheen. Pijn bestrijden is het enige wat echt effect lijkt te hebben", vertelt Pronk. De beesten hebben allerlei soorten pijn, zwellingen en ontstekingen als gevolg van het virus. Een vaccin is er nog niet.

Landschapsonderhoud

En ook voor het landschapsonderhoud heeft het uitvallen van schapen gevolgen. "Grote delen dijken in Nederland worden onderhouden door schapen", vertelt Pronk, die zelf ook schapen op de dijk heeft staan. "Schapen zijn daar ook heel geschikt voor. Ze zijn niet zo zwaar en hebben heel kleine pootjes. Daardoor trappen ze de dijk niet stuk, maar krijg je wel een dichte grasmat. En ze houden het gras ook kort."

Grazen

Naast dijken worden schapen ook op het Goois Natuurreservaat ingezet voor landschapsonderhoud. Normaliter gaat schapenherder Rozenn Le Buhan erop uit met de schapen om ze op het reservaat te laten grazen. Vanwege het blauwtongvirus is echter besloten om de schapen binnen te houden, om de kans op besmetting mogelijk te verminderen. "Deze tijd wil je eigenlijk nog gewoon lekker op de hei lopen totdat de lammerperiode begint. Het voelt heel vreemd dat je niet op de heide staat", vertelt Le Buhan.

Dekken

Het Goois Natuurreservaat heeft ook besloten om de schapen niet te laten dekken, omdat er nog veel onduidelijk is over de consequenties. "Er werd bijvoorbeeld veel verteld over dat er miskramen kunnen komen. En als zo’n lammetje ter wereld komt, hoe komt het dan ter wereld?", zegt Le Buhan. "Dus toen hadden wij zoiets van, dan slaan we gewoon een jaar over. Voor ons is het geen inkomstenbron."

Voor schapenboeren is dat anders. Schapenboer Pronk heeft daarom besloten het risico wel te nemen. "De ram gaat er gewoon wel weer bij. En dan hopen we dat we in het voorjaar gezonde lammetjes hebben."