Stichting wil meer steun voor naasten van gedetineerden: 'Je belandt in een emotionele achtbaan'

Vergeten impact op naasten

Volgens Van Tamelen wordt de impact op naasten vaak over het hoofd gezien. "Het grijpt diep in op je leven. Je staat er buiten, maar wordt er toch volledig in meegenomen", vertelt ze. Hoewel er slachtofferhulp bestaat, richt die zich op een andere groep: "Door mijn eigen ervaring ontdekte ik dat er niets was voor de families van gedetineerden." Van Tamelen weet hoe het is om in deze situatie terecht te komen. Haar zoon is Michael P., de man die Anne Faber om het leven bracht. Hoe voelde het toen hij op jonge leeftijd al eens werd opgepakt? "De grond wordt onder je voeten weggeslagen. Je hebt ontzettend veel vragen, verdriet en emoties."

Arrestatieteam

In sommige gevallen weten de familieleden pas dat er iets mis is zodra er een arrestatieteam het huis binnen komt vallen, vertelt Van Tamelen: "Dat kan traumatische ervaringen veroorzaken. Van het ene op het andere moment word je ermee geconfronteerd. En daarna moet je maar afwachten of de gedetineerde dingen met jou wil delen. Als dat niet gebeurt, blijf je in het ongewisse."

Van Tamelen ziet dat familieleden vaak praktische vragen hebben, zoals: Hoe werkt een rechtszaak? Hoe moet ik me gedragen? Wat mag ik wel of niet doen?" Daar kan de Stichting mee helpen. En soms biedt de stichting alleen een luisterend oor: "Mensen bellen ons om hun verhaal te doen, en wij luisteren."

Het kan voorkomen dat het gedetineerde familielid niets deelt met de familie. Tot de rechtszaak blijven er dan veel vragen bestaan, en de wachttijd voor rechtszaken is vaak lang: "Soms duurt het een jaar voordat een proces begint. In die tijd zit de verdachte in beperkingen, en hoor je vrijwel niets, terwijl je met talloze vragen blijft zitten."

Bedreigingen

Van Tamelen vertelt dat bedreigingen ook een grote rol kunnen spelen: "Dat kan je leven totaal beïnvloeden. Ik ken iemand die twee jaar lang op de bank sliep, omdat zijn gezin bedreigd werd nadat een familielid opgepakt werd. Dat soort dingen hebben een enorme impact op een gezin." Zelf heeft ze ook veel meegemaakt: "Mensen richten hun boosheid vaak op de familie van een dader. Dat voelt onterecht en doet ontzettend veel pijn. Het was een verschrikkelijke periode, een emotionele achtbaan waar je in belandt zonder dat je erom vraagt."

Pleidooi voor meer ondersteuning

Van Tamelen vindt dat er meer aandacht moet komen voor de familie van gedetineerden. "De politie ondersteunt de familie van het slachtoffer, maar niet die van de dader. Dat moet bespreekbaar worden gemaakt." Ook pleit ze voor meer inspraak in rechtszaken: "Als familie ken je de gedetineerde vaak het beste. Toch heb je bij de rechtsgang weinig te zeggen. Slachtoffers hebben spreekrecht, maar de familie van de dader niet. In sommige zaken zou dat wel mogelijk moeten zijn."

De stichting SANG zet zich in om de positie van naasten te verbeteren zonder de familie van het slachtoffer uit het oog te verliezen. "Dat is een belangrijk punt voor ons. Een delict treft vaak tientallen mensen, en die worden allemaal in een positie gezet die ze niet willen." Op dit moment worden families van gedetineerden slechts beperkt betrokken, bijvoorbeeld bij onderzoeken in het Pieter Baan Centrum. "Maar verder eigenlijk niet", aldus Van Tamelen. SANG streeft ernaar om hier verandering in te brengen en deze vergeten groep een stem te geven.