Viroloog Koopmans: '50 tot 60 procent van de bevolking nodig voor groepsimmuniteit'

Koopmans legt het principe nog een keer uit. "Groepsimmuniteit is het kantelpunt waarop een epidemie geremd wordt doordat een grote groep mensen immuun is omdat ze de infectie al hebben meegemaakt. Dat vertraagt de verspreiding. Maar hoe snel dat punt wordt bereikt, varieert per virus."

Meer dan de helft van de bevolking

Voor het coronavirus zijn er nu een aantal schattingen, gaat Koopmans verder. "De schattingen zijn nu dat zo’n 50 tot 60 procent van de mensen immuun moet zijn voor Covid-19. Dan zou je met weinig extra maatregelen de nieuwe gevallen prima aankunnen. Maar dat moet wel langzaam gebeuren. Dus we zien nu dat meer mensen geïnfecteerd raken."

Een veelbesproken vraag is of de Nederlandse maatregelen voldoende zijn om dit effect te bereiken. Koopmans: "De complete lockdown liet in Azië zien dat ze het virus tot staan hebben kunnen brengen. En dan? Dan is het virus nog niet in de hele wereld uitgeroeid. Zelfs als het zou lukken, dan moet je af en toe weer zo’n lockdown doen. Maar omdat de infectie zo wijdverspreid is, is dat geen optie meer."

Wintervirussen

Koopmans schetst een toekomstbeeld. "We gaan ervan uit dat dit virus nu wereldwijd verspreidt, en dat dat altijd op een laag niveau altijd zal blijven gebeuren. Dat het één van de wintervirussen zal worden, uiteindelijk."

"Maar in de aanloopperiode daarnaartoe, met veel grotere impact, moet je het remmen", benadrukt Koopmans nogmaals. De capaciteit van de zorg moet overeind blijven.

Controleerbaar?

Hoewel het coronavirus in sommige gevallen alleen met lichte gevallen onopgemerkt voorbijgaat, is het volgens Koopmans wel degelijk bij te houden hoe ver we als land zijn in de opbouw van de groepsimmuniteit. "We meten het niet meer één op één bij mensen, maar doen studies. Bij zogeheten populatiestudies onderzoek je bloed van een groep mensen, en dan kijk je hoeveel daarvan antistoffen tegen dit virus hebben. Die testen moeten nog worden gemaakt, maar zijn al vergaand ontwikkeld."

Koopmans ziet dat er al volop aan dit onderzoek wordt gewerkt. De eerste nulmetingen worden al gedaan. "Want nu heeft bijna niemand, of weinig mensen, die antistoffen. Over een paar weken, of per maand, gaan we dat herhalen. Dan zie je langzaam maar zeker hoe het zit met de groepsimmuniteit. Dat is hoe het werkt."

Lockdown

De vraag is hoe snel de groepsimmuniteit bereikt kan worden. "Dat moet tegen het einde van het jaar wel bereikt zijn", meent Koopmans. Toch sluit ze een lockdown van Nederland niet uit. "Als dat wat we nu doen toch tot overbelasting van de zorg leidt, dan is het mogelijk toch nodig."