'We moeten voorkomen dat Iran in een burgeroorlog belandt'

"Op dit moment zijn jongeren heldhaftig voor vrijheden aan het strijden maar er wordt gewelddadig tegen hen opgetreden. Ze hebben geen internet maar ze willen hun stem laten horen. Ze willen vooral verandering en dat wij hun stem hier vertegenwoordigen", dus organiseert vrouwenrechtenactivist Nikita Shshbazi vanavond een protest op de Dam.

Gevaar voor eigen leven

Het 20-jarige nichtje van Matin Abbasi doet mee aan de protesten in Iran. "Wij maken ons als familie ontzettend veel zorgen. Zij gaat de straat op en als je in Iran nu de straat op gaat, is dat met gevaar voor eigen leven. Veiligheidstroepen schieten met scherp gericht op demonstranten, waardoor er al meer dan 70 doden zijn gevallen. Maar tegelijkertijd is ze een held."

De vrouwen die de straat op gaan willen verandering. Shshbazi: "Ze willen het recht op zelfbeschikking, op vrijheid, gelijkheid. Ze zijn 43 jaar onderdrukt, als tweederangsburgers behandeld. Rechten zijn ontnomen." Dagelijks begint voor vrouwen in Iran de dag met nadenken over wat zij aan mogen trekken en hoe ze daarmee gehoorzaam zijn aan het regime en om van sociale voorzieningen te mogen genieten, legt Shshbazi uit. "Wat er gebeurt is na de moord op Mahsa Amini is het een teken voor hen, genoeg is genoeg, de maat is vol."

Mahsa Amini

De trigger van de demonstraties is de moord op Mahsa Amini, legt Abbasi uit. Maar naast dat het slecht is gesteld met vrouwenrechten, gaat het ook economisch slecht met Iran, waardoor mensen de straat op gaan. "Vlak voor de uitzending keek ik, inflatie is boven de 50%, jeugdwerkloosheid is 20% en dat zijn de officiële cijfers dus het ligt waarschijnlijk nog hoger dan dat", aldus Abbasi.

Economische situatie

"Prijzen rijzen de pan uit, mensen komen niet aan medicijnen, en als je dat combineert met de onvrijheden die er zijn, is het een soort perfect storm geworden waardoor mensen massaal de straat op gaan", vertelt Abbasi.

Waar de protesten toe kunnen leiden, daarover maakt Shshbazi zich zorgen: "Maar ik maak me ook zorgen als er niet gehoor wordt gegeven. Mensen zijn woedend: er moet verandering komen."

Nederland moet volgens Shshbazi optreden tegen Iran zoals ons land optrad tegen Rusland: "Meteen ambassadeurs op het matje roepen, meteen vragen internetvrijheid voor jongeren beschikbaar te maken, om de ultraconservatieve wetgeving te wijzigen. Een onveilig Iran is onveilig voor de hele wereld. We moeten voorkomen dat Iran in een burgeroorlog belandt."