Gierzwaluwen weer in Nederland want de 'r' is uit de maand!

Het is inmiddels al een drietal weken mei. Sinds 1 mei is de 'r' uit de maand, een aloude ezelsbrug om te onthouden welke maanden weertechnisch het aangenaamst zijn. Het kan tegen het ochtendgloren natuurlijk nog een keer licht vriezen, maar dat is het wel. Het zijn de maanden voor korte broeken, teenslippers en zonnebrandcrème. Ik geef meteen toe dat de lente dit jaar een beetje moeite heeft om goed op gang te komen, maar wees gerust, het komt goed.

'R' uit de maand

Tot u spreekt een koukleum. Als ik ergens een hekel aan heb, dan is dat aan buitentemperaturen onder de vijftien graden. Boven nul wel te verstaan. Voor mij zijn de vier r-loze maanden het jaarlijkse hoogtepunt. Van mij hoeft het niet, al die herfststormen en winterse kou; hooguit kan een goed glas hete Glühwein oftewel vin chaud mij bekoren. En dan is het ook nog eens donker. Ik wil uw zondagochtend niet meteen verpesten, maar over slechts een maand beginnen de dagen alweer te korten. Een droevig vooruitzicht. En over drie maanden is de pret weer helemaal voorbij; dan is half augustus aangebroken en kachelt het allemaal neerwaarts, de temperatuur, de daglengte, het zomergevoel.

In de natuur leeft één soort die er net als ik precies zó over denkt. Eén soort die zich rond 1 mei voor het eerst in de Nederlandse openbaarheid vertoont en die er tegen half augustus weer fluks vandoor is gegaan. De gierzwaluw. Weliswaar zit er een ‘r’ in het woord gierzwaluw, maar dat moet een etymologische vergissing zijn. De Latijnse naam is Apus apus, een r-loze verwijzing naar het feit dan hun pootjes zo klein zijn dat je ze amper kunt zien. A-pus betekent letterlijk pootloos, en dat dan twee keer, want ze hebben twee pootjes die je bijna niet kunt zien.

Gierzwaluw

De gierzwaluwen arriveren hier zoals gezegd rond 1 mei, vroeger hadden ze een voorkeur voor Koninginnedag om te komen binnenvliegen, maar die dag vieren we tegenwoordig niet meer, of eigenlijk drie dagen te vroeg, op 27 april. Dat is voor de meeste gierzwaluwen echt te vroeg.

Maar snel daarna kunnen we ze horen, die hoge gierende krijsjes, terwijl de dubbel-pootlozen met de snelheid van een kruisraket door het stedelijk luchtruim schieten. Dat houden ze afgerond zo'n honderd dagen vol. Ergens in de eerste helft van augustus houden ze het hier weer voor gezien. Ze willen de weeromslag van medio augustus vóór zijn en vertrekken weer naar warmere oorden. Geef ze eens ongelijk. Medio augustus is de periode waarin alles verandert. Op 15 augustus vaart Maria ten hemel. Dat willen de vogeltjes niet meemaken. En half augustus wordt bovendien het weer slechter. Altijd. Let maar op. Je moet weer sokken gaan dragen, teenslippers worden lachwekkend.

Van alle duizenden diersoorten op aarde herken ik mij het meest in de gierzwaluw. Misschien ben ik er wel een reïncarnatie van.

Fijne zondag.