Hoe moet het verder als er een coronavaccin is?

"Er is nog niet echt iets te zeggen over de effectiviteit van het virus. Tot dusver hebben we als Europese Unie zes vaccins besteld. De eerdere studies zagen er goed uit, maar of het echt zal werken in de praktijk is maar de vraag. Nu krijgen tienduizenden mensen het vaccin als test toegediend en dan wordt er gewoon geturfd", vertelt Meindertsma in Met Het Oog Op Morgen.

Het zou volgens Meindertsma fantastisch zijn als straks blijkt dat honderd procent van de deelnemers die het vaccin hebben, ook echt beschermd zijn. Het is echter realistischer om te denken aan zestig á zeventig procent als eindresultaat.

Huidige resultaten zijn hoopvol

Volgens Tostmann is dat percentage ook genoeg om er zeker van te zijn dat de samenleving beschermd is tegen het virus. "Bij een vaccin is de effectiviteit een van de dingen die vooral bepaalt wat we er uiteindelijk aan hebben. Ik denk niet dat het realistisch is om te denken dat we er door het vaccin er helemaal vanaf komen, maar ik denk wel dat dit percentage genoeg is om een dusdanige dam op te werpen. Zo hoeven we niet meer door grote golven corona overspoeld te worden."

Een andere factor is echter hoe lang dat vaccin zal werken. Wat er tot nog toe bekend is van de 'gewone' coronavirussen, is dat mensen met een vaccinatie niet heel lang immuun blijven tegen het virus. Toch is het niet echt te zeggen wat de huidige vaccins doen, simpelweg omdat er de tijd niet is om te kijken hoe lang die immuniteit blijft.

"Maar stel het zou een jaar zijn, of het zou twee jaar zijn, dan heb je een middel dat de verspreiding echt wel terug kan dringen. Maar dat betekent ook dat er een extra vaccinatie nodig is, of dat er meerdere vaccinaties nodig zijn", vertelt Tostmann verder.

Mazelenvaccin effectief, maar ziekte is niet de wereld uit

De vraag is echter of er een daadwerkelijke ondergrens is wat betreft de effectiviteit van het vaccin. Dat bepaalt uiteindelijk of een vaccin lang of kort op zich laat wachten. Volgens Meindertsma heeft de WHO zich hier wel over uitgelaten. Zij zien graag minimaal vijftig procent immuniteit tegen het coronavirus.

Als we het hebben over de effectiviteit, kunnen we het best kijken naar het vaccin tegen de mazelen. "Daar ben je met twee keer prikken tot 99% beschermd tegen dat virus. Maar zelfs een ziekte als de mazelen, die we dus in principe uit kunnen roeien, is nog niet de wereld uit."

Gedrag van mensen blijft cruciaal, ook met vaccin

Toch gebruiken we ook minder effectieve vaccins, zoals het griepvirus. Dat wordt ieder jaar opnieuw samengesteld op basis van de virussen die in het zuidelijk halfrond rondwaren. "Daarvan is de effectiviteit ook zo’n zeventig á zestig procent. Toch heeft het zin, want dan is zo'n zestig procent beschermd tegen ernstige complicaties."

Het zal echter spannend worden wat mensen gaan doen als straks de eerste één á twee miljoen vaccins in Nederland beschikbaar zijn, mogelijk in april. "Als mensen dan gaan denken: 'we kunnen nu alles weer doen.' Gaat dat het effect van dat vaccin teniet doen. Dus de basisregels zullen nog wel even blijven. Het is misschien toch echt wat optimistisch om te denken dat we volgend jaar bijvoorbeeld weer naar festivals toe kunnen", vertelt Meindertsma.

Het goede nieuws is echter dat we niet alleen afhankelijk zijn van het vaccin. Sneltests zouden bijvoorbeeld ook een heel groot effect kunnen hebben op de samenleving, dus het niet zo dat alles af zal hangen van het vaccin. Het blijft wat dat betreft gissen.

Download de NPO Radio 1-app

Met onze app mis je niks. Of het nou gaat om nieuws uit binnen- en buitenland, sport, tech of cultuur; met de NPO Radio 1-app ben je altijd op de hoogte. Download 'm hier voor iOS en hier voor Android.