Verwijsindex om kindermishandeling te melden dreigt te verdwijnen: 'Overheid moet optreden'
- Nieuws
- Verwijsindex om kindermishandeling te melden dreigt te verdwijnen: 'Overheid moet optreden'
Sinds 2010 bestaat er een systeem om een vermoeden van kindermishandeling te melden. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren wanneer een school of huisarts denkt dat er wat aan de hand is met een kind. Maar die verwijsindex dreigt nu te verdwijnen. Frank Pubben, wethouder Jeugdzorg van Gennep, wil dat voorkomen en vertelt bij Spraakmakers waarom.
Video niet beschikbaar
Pubben heeft een motie ingediend om dit verwijsindex te behouden. De wethouder staat er niet alleen voor, veel professionals delen de mening dat het systeem waarde heeft. Maar hoe ziet dat systeem er eigenlijk uit? Het is een signaleringssysteem, waarbij hulpverleners aangeven dat ze zich zorgen maken om een jongere. Vervolgens wordt hun naam en BSN-nummer opgenomen in dit systeem en krijgt de jongere hulp. Meerdere instanties worden hiervan op de hoogte gebracht.
Versnippering
"Er wordt vaak niet goed samengewerkt door instanties, vandaar de verwijsindex. Het systeem dreigt nu uit de jeugdwet te verdwijnen", licht Pubben toe. Het systeem moet vervangen worden door eentje op basis van vrijwilligheid en regionale samenwerking. Maar Pubben vreest dat dat niet werkt. "We hebben drie regionale systemen in de jeugdzorg, wat leidt tot versnippering."
Onderbuikgevoelens
"Samenwerking opzoeken is belangrijk om zaken te verbeteren", aldus Pubben. De verwijsindex zorgt er namelijk voor dat de betrokken partijen van verschillende zorginstanties samen tot één plan komen en dit goed op elkaar afstemmen. "Het gaat ons erom dat we onderbuikgevoelens als instrument in kunnen zetten, wat in 80 procent van de gevallen juist blijkt te zijn."
Terug naar de basis
Signalen variëren van elkaar. Zo kan opvallend gedrag of zonder ontbijt naar school komen al een indicatie zijn dat er wat aan de hand is. "Een melding moet op basis van feiten gemaakt worden en daar zijn richtlijnen voor. We willen het meldpunt weer inzetten waarvoor het bedoeld is", zegt Pubben. Volgens het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) is er echter te weinig draagvlak om het systeem te behouden. "Er wordt meer verwacht van het systeem dan oorspronkelijk bedoeld. Terugkeren naar de basis is noodzakelijk."
Jongeren weten vaak zelf wat ze nodig hebben, maar het systeem luistert onvoldoende naar hen"
"De naam en gevoeligheid van het onderwerp, zeker in de huidige tijd met de toeslagenaffaire, maken het lastig om draagvlak te creëren", gaat Pubben verder. Ook zou er onduidelijkheid bestaan over het daadwerkelijke gebruik van het systeem. Hoe kan dat verbeterd worden? "Om door te ontwikkelen, moet er een controlesysteem komen."
Terechte zorgen
"Het alternatief zou zijn dat gemeente en regio een plan opstellen voor een vervangend systeem in elke regio", aldus de wethouder. "We moeten goed kijken naar de doorontwikkeling en de samenwerking verbeteren. De universele rechten van het kind zijn belangrijk; de overheid moet optreden bij terechte zorgen over kinderen."
'Systeem luistert onvoldoende'
Roline de Wilde werkt bij de Kindertelefoon en ziet ook problemen binnen de verwijsindex. Zo zouden kinderen en jongeren bang zijn om onbewust in het systeem terecht te komen en zo de regie over hun leven kwijt te raken. "Jongeren weten vaak zelf wat ze nodig hebben, maar het systeem luistert onvoldoende naar hen."
Bruggen slaan
Daarom zou er een meldplicht moeten komen wanneer iemand in het systeem terechtkomt. "Privacy is een belangrijk punt en het systeem moet doorontwikkeld worden om meer als samenwerkingsinstrument te fungeren", zegt De Wilde. "Gooi het kind niet met het badwater weg, ondanks dat het systeem fouten bevat en niet waterdicht is. Er zijn bruggen te slaan tussen verschillende domeinen", concludeert Pubben.
KRO-NCRV
Bij KRO-NCRV geloven we dat de samenleving rechtvaardiger, eerlijker, groener en liever kan.
Maak morgen mee, KRO-NCRV.