Zakelijke klanten van energiebedrijf Vattenfall claimen miljoenen terug voor jarenlang te hoge stroomrekening

Ciel Lowenthal schrikt zich rot als ze in augustus een naheffing krijgt van haar energieleverancier Vattenfall. "Of we even 500 euro in de maand extra wilden betalen. Dat was voor ons wel een flink bedrag." Het is al de tweede naheffing in 6 jaar tijd. Volgens Vattenfall omdat het autobedrijf dat Lowenthal met haar man en zoon runt, meer stroom verbruikt dan van tevoren was verwacht.

5000 euro te veel

Lowenthal neemt contact op met de energieleverancier. Ze probeert te achterhalen hoe het kan dat ze opnieuw de portemonnee moet trekken. Een duidelijke verklaring krijgt ze niet. "Eén van de medewerkers zei: we versturen 7 miljoen facturen per jaar, ik weet ook niet wat op iedere factuur staat. Dat was het enige antwoord wat ik kreeg."

Op een gegeven moment kwam ze in contact met de stichting Nuon-Claim en stuurt haar energiecontract op. Die vergelijken haar contract met dat van andere energieleveranciers. "Toen kreeg ik een mailtje terug met de mededeling dat ik het aankomende jaar 5000 euro te veel zou gaan betalen. Nou, ik voelde me knap in het ootje genomen."

Niet geleverde dienst

Garagebedrijf Lowenthal is een van de naar schatting duizenden zakelijke klanten van Vattenfall - voorheen Nuon - die volgens Nuon-Claim jaarlijks flink te veel hebben betaald voor hun stroom. "Dat komt doordat het energiebedrijf haar zakelijke klanten laat betalen voor een dienst die niet geleverd wordt", vertelt advocaat Pieter Huitema van de claimstichting.

Het gaat om de post 'gecontracteerd vermogen'. Deze post wordt al in rekening gebracht door de netbeheerder. Die reserveert een bepaalde capaciteit in het stroomnet om te garanderen dat een bedrijf al zijn machines en apparatuur tegelijk kan laten draaien. "Vroeger betaalden klanten daarvoor ook aan Nuon, want dat was toen de netbeheerder en energieleverancier in één."

Netbeheerder

In 2006 werd een wet aangenomen die de energiemarkt splitst in energieleveranciers en netbeheerders. Het netbeheerdeel van Nuon ging in 2008 zelfstandig verder onder de naam Liander.

Huitema: "De post 'gecontracteerd vermogen' hoort bij de netbeheerder. Wat hier gebeurt is dat Vattenfall bedragen in rekening is blijven brengen die voor de netbeheerder bestemd zijn. Eigenlijk betalen klanten dus dubbel."

Klanten voorgelogen

Twee oud-werknemers van Vattenfall, met wie EenVandaag op voorwaarde van anonimiteit sprak, vertellen dat dit op de werkvloer ook bekend was. "Na een aantal jaar begon ik door te krijgen dat er iets niet klopte", vertelt een van hen.

"Er kwamen telefoontjes binnen van klanten met vragen. Als dat bij een simpele vraag om uitleg bleef, moest je er een verhaal omheen bedenken en het contract gewoon laten zoals het was. De instructie was: geen slapende honden wakker maken. Ik heb collega's huilend zien weglopen, omdat ze weer een klant hadden voorgelogen."

'Sleepers'

Volgens de oud-medewerker speelden ook targets een rol. "Wij moesten bepaalde doelen halen en op de post 'gecontracteerd vermogen' maakten we 100 procent marge. En dus haalden we ons target sneller. Daar waren onze eigen bonussen ook weer van afhankelijk. Die konden oplopen tot 10.000 of zelfs 20.000 euro per jaar."

"Binnen het bedrijf wist men dat dit niet kon", vult een andere oud-medewerker aan. "We noemden deze klanten 'sleepers'. Die bleven slapen, werden niet wakker en stapten nooit over. En dat gecontracteerd vermogen was een knop waaraan we konden draaien."

Verbazing

Advocaat Huitema van Nuon-Claim is bekend met de verhalen uit de boezem van het bedrijf. "Je mond valt wel open van verbazing als je hoort dat dit gewoon beleid was. En ook opvallend: deze post kon er direct van de factuur gehaald kon worden. Terwijl ze aan ons als verklaring geven: ons tarief is nu eenmaal zo opgebouwd, en daar hoort dat gecontracteerd vermogen bij."

Hij vervolgt: "Dan zou je zeggen: nou, dan moet dat er ook in blijven. Maar als je ze aanschrijft, kan dat er even makkelijk weer vanaf worden gehaald."

Vattenfall: geen dubbele kosten

De energieleverancier weerspreekt de aantijgingen door Nuon-Claim. "Vattenfall brengt geen dienst in rekening die de netbeheerder ook in rekening brengt", meldt het bedrijf in een schriftelijke reactie. Volgens Vattenfall is het gecontracteerd vermogen een onderdeel van het tarief. "De klant is volledig vrij een productvorm en leverancier te kiezen die voor de klant het beste past."

Vattenfall ontkent dubbele kosten in rekening te brengen. "Het is ons niet duidelijk waarom de Stichting Nuon-Claim een collectieve actie start. Een degelijke onderbouwing van hun standpunt heeft Vattenfall tot op heden ook nog niet ontvangen."

Twijfelen

Des te opvallender: in een aantal zaken heeft Vattenfall klanten al gecompenseerd. Zoals bij Sandra Damo, eigenaar van een bedrijf in natuursteen. Ze ontdekt een aantal jaar terug dat ze te veel betaalt. Wanneer ze vragen gaat stellen over haar factuur blijven duidelijke antwoorden uit.

"Het duurde lang voordat ik een reactie kreeg. Steeds heb je te maken met een andere medewerker. En Nuon maakte er ook een mooi verhaal van. Ze zeiden: 'Door deze contractvorm krijgt u juist goedkopere energie'. Dan ga je zelf ook weer twijfelen."

Schuldbekentenis

Aanvankelijk krijgt Damo van Vattenfall te horen dat zij de kosten voor het 'gecontracteerd vermogen' weliswaar innen, maar dat vervolgens doorbetalen aan de netbeheerder. Damo: "Toen ben ik de netbeheerder gaan bellen, en die zei dat daar niets van klopte." Later komt Vattenfall er ook zelf op terug.

Damo haalt er uiteindelijk een advocaat bij. Met hem probeert ze een deel van de naar schatting 50.000 euro die ze te veel heeft betaald terug te krijgen. "Het duurde even voordat ze over de brug kwamen, maar uiteindelijk hebben ze toch een behoorlijk deel vergoed. Dat is voor mij toch een vorm van schuldbekentenis."

Schandalig

Ook in een andere casus trof Vattenfall een schikking met een klant, overigens zonder te erkennen dat ze hem te veel in rekening hadden gebracht. Op de vraag waarom dit is gebeurd gaat Vattenfall inhoudelijk niet in.

Damo heeft geen goed woord over voor de handelwijze van Vattenfall. "Het is schandalig. Ik denk dat er nog steeds bedrijven zijn die niet weten dat dit gebeurt. Dit moet echt stoppen."

Gang naar de rechter

Advocaat Huitema schat dat alle klanten samen voor vele miljoenen te veel hebben betaald. Maar Vattenfall wijst aansprakelijkheid vooralsnog van de hand. En dus maakt Nuon-Claim zich op voor een gang naar de rechter.

"Als een partij blijft ontkennen en weigeren om met ons in gesprek te gaan en blijft weigeren te vergoeden, terwijl er voldoende bewijs is dat deze partij aansprakelijk is. Ja, dan is er maar een iemand in Nederland die de knoop kan doorhakken, en dat is de rechter."

Radio EenVandaag

Dit artikel is een bijdrage van Radio EenVandaag, elke werkdag tussen 16 en 17 uur op NPO Radio 1. Meer over de uitzending is te vinden op EenVandaag.nl, Facebook of op Twitter.