Anna maakte als kind duiveluitdrijving mee

Zonde belijden

"Een zonde kon al zijn dat je een snoepje had gepakt wat niet mocht", vertelt Anna (haar echte naam is bij de redactie bekend.) In de avond moest ze haar zondes belijden anders zou ze wel eens ziek kunnen worden of nam de duivel bezit van haar. Anna: "Zo zijn er nu kinderen die wordt verteld dat corona een ziekte van de duivel is."

Dit alles had een enorme weerslag op haar leven. "Ik sliep slecht, was depressief, had een eetstoornis en sneed mezelf. Ik was gewoon heel erg ongelukkig." Haar ongeluk werd gerelateerd aan het hebben van duivels.

Alternatief reguliere zorg

Uit onderzoek van het KRO-NCRV-programma De Monitor blijkt dat duiveluitdrijving een gebruikelijke praktijk is binnen verschillende religieuze gemeenschappen in ons land en bij sommige kinderen zelfs wordt gebruikt als alternatief voor reguliere psychische zorg.

Zo ook bij Anna. "Ik dacht vaak aan de dood. Niemand dacht dat er misschien wat mis zou zijn in ons gezin. Het waren duivels die uitgedreven moesten worden."

Specifieke duivel

Voor de duiveluitdrijving vond er een diagnostiek plaats, vertelt Anna. "Er worden heel veel vragen met je doorgenomen. Dingen die jij of je ouders verkeerd hadden gedaan." Naar aanleiding van deze vragen werd gekeken welke duivel ze had. Anna: "Ik rookte toen al, dus ik had de nicotineduivel."

Uitdrijving

De uitdrijving kon heel mild zijn, maar het kon ook gepaard gaan met verbaal geweld of exorcist-achtige taferelen. "Je wordt aangeraakt, er wordt veel gebruik gemaakt van handoplegging of er wordt olie op je handen en of voorhoofd gesmeerd. Het komt ook voor dat mensen op de grond vallen."

Dit alles heeft Anna als "zeer beangstigend” ervaren en de uitdrijving heeft haar nog lang daarna geschaad. "Ik vond het ook heel heftig omdat mijn problemen niet weggingen. Ik dacht dat ik iets verkeerd deed. Daardoor ging ik mijn zondes nog meer belijden omdat er eigenlijk geen vooruitgang kwam."

Kindermishandeling

Marielle Bruning, die als hoogleraar jeugdrecht verbonden is aan de Universiteit Leiden, vindt het verhaal van Anna en andere duiveluitdrijvingen neigen naar kindermishandeling. "Omdat je ziektes en aandoeningen bij het kind zelf legt. Het lijkt op emotionele mishandeling en verwaarlozing en is psychisch ontzettend zwaar voor kinderen."

Een ruime meerderheid van de Tweede Kamer vindt naar aanleiding van de uitzending van De Monitor dat er meer onderzoek moet komen naar duiveluitdrijving bij kinderen. Volgens Bruning is het heel lastig om in beeld te krijgen om hoeveel kinderen het precies gaat, omdat het om hele gesloten gemeenschappen zijn waar dit gebeurd.

Mag het eigenlijk?

Volgens de hoogleraar staat in het Kinderrechtenverdrag dat kinderen beschermd moeten worden tegen alle vormen van geweld. In deze passage wordt ook gesproken over exorcisme als vorm van psychische mishandeling. Daarnaast is het volgens haar strafbaar om kinderen te onthouden van noodzakelijke zorg, zoals in het geval van Anna.

Ondanks alles wat ze heeft meegemaakt, gaat het nu goed met Anna. Haar eigen zware jeugd weerhoudt haar er niet van om nu te werken met jongeren en hen wel een onbezorgde toekomst te geven.

Vanavond in De Monitor

Meer over duiveluitdrijving in Nederland zie je vanavond om 22:25 in De Monitor op NPO2. Eerder onderzoek van De Monitor kun je terugkijken op NPO Start.