Voor iedereen die concerten mist: het Nationaal Vogelconcert

De wielewaal, de Cetti's zanger, de kleine karekiet, de nachtegaal en ook de merel zijn de musici in het Nationaal Vogelconcert op de Nederlandse radio. In de uitzending van Vroege Vogels – komende zondag 10 mei tussen 7 en 10 uur op NPO Radio 1 - is de vogelzang te horen.

Vogelzang nu op z'n hoogtepunt

Zo in de eerste weken van mei is de vogelzang op z'n hoogtepunt. De mannetjes - want vooral de mannen laten zich luidruchtig horen - proberen met hun zang een partner te lokken en/of hun territorium te verdedigen. De meeste soorten beginnen al vroeg vóór zonsopkomst met zingen, andere gaan de hele nacht door en sommige uitslapers laten zich pas horen als de zon op is.

Rond zonsopkomst

De vogelzang is drie keer een halfuur te horen in de uitzending van Vroege Vogels: globaal een uur vóór zonsopkomst, rond het moment dat de zon opkomt en een uur daarna. En elk landschap heeft zijn eigen soorten. Daarom zijn de verslaggevers van Vroege Vogels met hun microfoons in het bos (het Almeerderhout), de stad (Amsterdam), de duinen (Texel), de weide (de Eempolder) en het moeras (Gelderse Poort).

Weide (Eempolder)

Samen met Celine Roodhart van de Vogelbescherming bezoekt Vroege Vogels-verslaggever Jesper Buursink Eemland een openluchtrestaurant voor de weidevogels. Eemland is een gebied met greppels en voedselrijk plas-dras speciaal ingericht voor de bescherming van de weidevogels.

De vogels zijn niet goed te zien vanwege de dikke mist maar wel heel goed te horen. Celine en Jesper horen en zien soms bekende vogels van dit typische Hollandse landschap als de grutto, de tureluur en de kievit maar ook de gele kwikstaart, de kuifeend en de scholekster worden gespot. Een bijzondere waarneming is de zeldzame zomertaling.

Moeras (Gelderse Poort)

Aan de oever van één van de dode takken van de Rijn horen verslaggever Henny Radstaak en Joost van Bruggen van Sovon in de Rijnstrangen (Gelderse Poort) de moeras- en rietvogels bijna continu doorgaan met hun zang. Al een uur vóór zonsopkomst horen we de sprinkhaanzanger, de koekoek, de roerdomp en de rietgors, die dan al wakker zijn. Deze orkestleden van het Nationaal Vogelconcert gaan uren door. Rond zonsopkomst laat ook de kleine karekiet van zich horen, met z’n eindeloze gebabbel vanuit het riet. Geleidelijk aan voegen zich na verloop van tijd o.a. de tjiftjaf, de zwartkop, de winterkoning en de tuinfluiter bij de rest van het orkest.

Stad (Amsterdam)

Het Amsterdamse Flevopark ontwaakt rond half vijf met de prachtige zang van een winterkoning. Geen merel of zanglijster geeft het startsein voor het begin van een nieuwe dag, maar deze kleine dappere zanger. Samen met Camilla Dreef van Vogelbescherming start verslaggever Merlijn Schneiders de dag in een pikdonker stadspark. Meerkoeten, kauwen, meeuwen merels, roodborsten en zwartkoppen vullen met hun geluid de lucht. Maar ook de kleine karekiet en de cetti’s zanger laten van zich horen, tussen het brommende geluid van de snelweg door.

Bos (Almeerderhout)

Met stadsecoloog Ton Eggenhuizen van de gemeente Almere gaan we naar de Almeerderhout. ‘In de Flevopolders groeien de bossen op extreem rijke grond’ vertelt Eggenhuizen. ‘Daardoor konden in korte tijd enorm dichte bossen met bijvoorbeeld populieren ontstaan. Zulke uitgestrekte loofbossen zijn zeldzaam in ons land. Ze zijn extreem rijk aan algemene bosvogels als merel, zwartkop en zanglijster, maar er zitten ook relatief veel wielewalen in Flevoland. Voor veel vogelaars blijft dat toch een ‘omrijsoort’, dus een vogel waar je graag een stukje voor omrijdt’, aldus Eggenhuizen.

Duin (Texel)

In de Texelse duinen voert de nachtegaal de boventoon en dat gaat dag en nacht door. Maar ook de blauwborst, grasmus en sprinkhaanzanger zijn prominent aanwezig. De rustige duinvalleien bij De Cocksdorp, met zijn hoogte verschillen, struweel en veel insecten zijn een walhalla voor broedvogels. En dat is te horen, als Ruud van Beusekom van Vogelbescherming Nederland zijn paraboolmicrofoon inzet om het vogelconcert vast te leggen.

Waslijst aan vogelgeluiden

Het orkest van het Nationaal Vogelconcert bestaat uit o.a. koekoek, zwartkop, tuinfluiter, merel, zanglijster, brandgans, gele kwikstaart, boomkruiper, kleine karekiet, roerdomp, zomertaling, rietgors, grote bonte specht, waterral, nachtegaal, winterkoninkje, putter, knobbelzwaan, meerkoet, tjiftjaf, grasmus, grutto, wielewaal, Cetti's zanger, holenduif, halsbandparkiet, kievit en tureluur.

Vroege Vogels: iedere zondagochtend van 07.00 tot 10.00 uur.

Vroege Vogels is hét programma over natuur en milieu. Op zondagochtend te beluisteren op NPO Radio 1 en vrijdagavond te zien op NPO 2. Like Vroege Vogels op Facebook of volg het programma op Twitter of Instagram.