'Woorden van FvD werken als 'dog whistle' voor extremistische groepen'

Woorden FvD 'levensgevaarlijk'

Eerder legden politici Jesse Klaver, Jan Paternotte en Hugo de Jonge ook al dit verband. Bertholee sluit zich daarbij aan. "Woorden doen ertoe", zegt het voormalig hoofd van de Inlichtingen en Veiligheidsdiensten (AIVD) en voormalig commandant Landstrijdkrachten.

Hij refereert onder andere aan de woorden van Forum-Kamerlid Pepijn van Houwelingen die tegen collega-Kamerlid Sjoerd Sjoerdsma (D66) zei dat "er tribunalen komen" en dat zijn tijd nog wel zou komen.

"De connotatie van een tribunaal is dat er oorlogsmisdadigers berecht worden", zegt Bertholee. "Het is zeer gevaarlijk wanneer een goedgekeurde politieke partij dit soort woorden gaat gebruiken om politieke tegenstanders te intimideren. Dat is levensgevaarlijk."

Termen uit extremistische kring

Hoogleraar Staatsrecht Wim Voermans ziet dat FVD in de Tweede Kamer steeds vaker termen gebruikt uit extreemrechtse hoek. "Ze zijn de afgelopen maanden erg bezig geweest om extreme woorden die van extremistische groepen komen, mee te nemen in het parlement."

Dat is volgens hem niet alleen intimiderend en bedreigend voor andere politici; het spreekt een extremistische achterban aan. "Het krijgt een dog whistle-effect: het hondenfluitje dat een ander misschien niet hoort, wordt herkend door extremistische groepen die zich daardoor gelegitimeerd voelen om in actie te komen."

De partij ziet zelf geen kwaad in het gebruik van de termen en zegt niet op te roepen tot geweld, maar volgens Voermans zit er een heel bewuste en waarneembare strategie achter het gebruik van deze woorden.

Slogan Nike

Voormalig AIVD-hoofd Bertholee vult aan dat symboliek er juist in rechtsextremistische kring toedoet en kan worden opgevat als een legitimatie voor het gebruik van geweld.

Zelfs als het niet zo bedoeld is, zoals bij een slogan van sportmerk Nike dat gekaapt is door rechtsextremisten. "Believe in something. Even if it means sacrificing everything. Just do it", luidt de slogan. Bertholee: "De connotatie in deze kringen is: als je ergens in gelooft, dan is het de moeite om je daarvoor op te offeren."