Begeleider en trainer Shaddy Mirza: ‘Bewustzijn over je eigen mix zorgt voor inclusie’

Beschermjassen

Mirza: “Als je mij nu vraagt, wat is Beschermjassen precies? Dan moet ik eigenlijk meteen beginnen aan het symbool van Beschermjassen. Dat is een Sankofa vogel, een Ghanese vogel en deze vogel die kijkt achteruit maar loopt vooruit. En wat het symbool van deze vogel wil uitdrukken is dat je terugkijkt om te kijken naar je geschiedenis, misschien wel de pijnen en wat je hebt meegemaakt om in de toekomst daar wat mee te kunnen doen.”

Shaddy Mirza beeldt met een voorwerp uit hoe je gebeurtenissen in je leven neerzet, wegloopt, maar altijd terugkeert en het pakt. Voor hem gaan de Sankofa vogel en Beschermjassen over hetzelfde, namelijk: terugkijken. Maar hoe moeten we dat terugkijken voor ons zien?

Mirza legt uit: “Wat is je bagage? We hebben het over je culturele bagage, je geschiedenis, je familiale bagage. Waar kom je vandaan en wie ben jij? Ik ben heel bewust van mezelf en dat ik mezelf zie als een man van 1.80m, ik heb een dochter, een vrouw en ik ben geboren in Amsterdam.”

Dit zijn allemaal dingen die Shaddy Mirza meeneemt in een gesprek, zodat hij op z’n minst zelf weet wie hij is in een dialoog, maar ook dat anderen weten wie hij is. Zo zegt hij: “Dat gun ik heel veel mensen: dat je reflecteert op wie jij zelf bent."

Het verkrijgen van gevoel sprieten
Wat is de link tussen zijn trainingen en diversiteit en inclusie?

Mirza: “Diversiteit is eigenlijk de mix van diversiteit en inclusie. Ondanks dat het niet altijd zichtbaar is, is het een feit dat wij hier met verschillende mensen staan, die verschillende leeftijden en andere achtergronden hebben. Inclusie is dan het werkwoord. Oftewel, daar moet je hard aan werken. Inclusie is niet vanzelfsprekend en het begint al bij hoe ik hier bij de NPO aankom en dat de beveiliging mij met open armen ontvangt. Dat voelt aan als: Oh, ik mag hier samen met jullie zijn.”

Wanneer hij de verbinding tussen Beschermjassen en inclusie/diversiteit maakt, gaat het volgens Mirza om het onderzoeken van de vraag: “Wat is jouw mix? Wie ben jij, wie ben jij in je familie en welke bagage draag jij? Het zijn allemaal aspecten die je maken tot wie je bent, dat is jouw mix.”

Het is belangrijk om je bewust te zijn van jouw mix. “Wanneer je je bewust ben van je eigen mooie mix wordt je ook inclusiever naar de ander”, vertelt Mirza. Zo zal je bijvoorbeeld minder snel een oordeel hebben over de ander als je begrijpt dat ieder een eigen mix heeft. In de woorden van Mirza leidt het tot cultuursensitiever worden en het verkrijgen van “antropologische gevoel sprieten."

Een mix kan alles zijn
Shaddy Mirza geeft een voorbeeld over hoe een mix eruit kan zien door te vertellen over zijn eigen verhaal.

Mirza: “Ik begin over mijn ouders, mijn moeder is Surinaams Hindoestaans en mijn vader is Pakistaan. Ze hebben elkaar ontmoet in Amsterdam en ik ben geboren in Amsterdam. Door de wij-cultuur in mijn familie heb ik de hoogst getrachte opleiding gevolgd voor mijn familie en niet gekeken naar mezelf. Daar zat ik uiteindelijk dan met mijn diploma in de bus van: wauw dit is het! Maar... is dit het wel? Want ik zag witte vrienden om me heen die datgene deden wat vanuit de ik-cultuur voor hen belangrijk was. Dus mijn familie heeft me toch gestuurd in een opleidingsrichting, maar uiteindelijk dacht ik: wat wil ik nou eigenlijk zelf?”

Hoe meer wortels hoe steviger je staat
Het gesprek over intergenerationeel trauma verandert. Volgens Shaddy Mirza zitten we in een tijd waar we niet meer om dit onderwerp heen kunnen.

Mirza: “Het zwijgen en het niet erover hebben. Ja, dat heeft mijn moeder genekt en sommige familieleden ook wel, want er wordt niet over gesproken. Je moet doorgaan en je moet de vreugde en vrolijkheid zien, maar er is nog zoveel meer. Er zijn ook littekens en daar mag ook een licht op schijnen.”

Hoe worden trauma’s verbroken voor de nieuwe generatie?

Mirza: “Vertel de verhalen. Vertel dat tante niet kan fietsen, omdat ze gevallen was en haar been door de spaken kwam. Vertel over de armoede van mijn opa die, om te overleven, zelfs zand heeft gegeten. Dat soort verhalen mag je best wel delen, maar natuurlijk hoef je kinderen niet helemaal te bombarderen met depressie.”

Voor Mirza gaat het erom dat je aan kinderen vertelt waar ze vandaan komen, wie hun voorouders zijn en wat de familie cultuurgeschiedenis is. Zo zegt Mirza, “Uit onderzoek is gebleken dat de kinderen die opgevoed worden met kennis van hun familiegeschiedenis zelfverzekerder zijn. Hoe meer wortels je hebt, hoe steviger je staat.”

Tenslotte gaat het over hoop. Wat hoopt Shaddy Mirza nog te bereiken?

Mirza: “Er zijn wel een aantal pijlers. Ten eerste, delen is helen. Mijn bedrijf heet Inspiratie Creatie. Ik wil heel graag op die manier inspirerend overkomen, zodat anderen ook denken: Ik wil nu ook wat zeggen. Ik wil laten zien dat kwetsbaarheid oké is. Dat is niet breekbaar.”

Toch benadrukt Mirza ook het belang van een veilige setting. Desalniettemin wil hij het liefst meegeven om naar elkaar te luisteren.

Mirza: “Dat mijn moeder gehoord werd over het schrijven van een brief naar Peter R. de Vries. Dat zij niet uitgelachen werd, maar er aan haar werd gevraagd: Hoe wil je dat doen? Het schrijven van die brief was hierdoor helend, in plaats van dat zij niet serieus genomen werd. Dus het echt luisteren is belangrijk, je eigen heilige huisjes en gevoelige snaren parkeren en andere perspectieven mogen kunnen ontvangen. Daarnaast gun ik iedereen dat ze ook besef hebben aan de hand van boeken en trainingen. Volg iets en geef jezelf tijd voor mindfulness en reflectie. Leer jezelf, wees bewuster van onder andere transgenerationele trauma’s en generatiedenken.”