Waarom worden vissen levend opengesneden: 'Je hoort ze niet gillen'

Met de verkiezing pleit Wakker Dier voor transparant taalgebruik in de vee- en visindustrie, dat recht doet aan het lijden van dieren. De vier andere genomineerde woorden, die allemaal in 2021 in het nieuws kwamen, waren bedwelmingsruimte (gaskamer), couperen (afbranden van staarten), scharrelei (schuurei) en uitval (sterfte). Strippen kreeg de meeste stemmen.

"Strippen betekent het opensnijden van een vis en de organen verwijderen, terwijl de vis nog leeft en volledig bij bewustzijn is", zegt Wakker Dier-directeur Anne Hilhorst. Dit gebeurt bij allerlei vissoorten, van schol en tong tot haring en tilapia. Sommige vissen leven na het opensnijden nog een uur door, omdat ze via de huid ademhalen.

Geen regels

Wakker Dier pleit voor een verplichting om vissen te verdoven voordat ze worden opengesneden. Op dit moment is er helemaal geen wetgeving voor het doden van vissen. "Dat is eigenlijk heel gek", vindt Hilhorst. "Vissen worden expliciet uitgesloten van de wetgeving die we hebben in Nederland. Er zijn geen regels voor. Met vissen mag je een beetje doen wat je wilt."

Voor het slachten van vee zijn er wel regels voor verdoving. "Ik denk dat het er iets mee te maken heeft dat vissen minder aaibaar zijn, minder invoelbaar. Je hoort ze bijvoorbeeld niet gillen. Dat maakt toch uit. Het erkennen dat vissen bewustzijn hebben en pijn kunnen voelen, is heel lang een discussiepunt geweest."

Inmiddels is er in de wetenschap geen twijfel meer over de pijn en stress die vissen kunnen ervaren. "Al het onderzoek dat wordt gedaan, leidt die kant op: dat vissen zeker heel erg bewust zijn op het moment dat je ze opensnijdt. Maar we vinden dat blijkbaar moeilijk om te accepteren."

Pijn voelen

Voor kreeften en krabben is er in december in de Tweede Kamer een motie aangenomen om ze niet meer levend te koken, juist omdat uit onderzoek blijkt dat ze pijn voelen. Dat biedt ook hoop voor wetgeving in de visserij, vindt Hilhorst. Maar moeten we wachten op wetgeving voordat er iets verandert? "Het zou heel erg goed zijn als vishandelaren en supermarkten er zelf mee aan de slag gaan."

"Voor de consument is er nu geen keuze. Er is geen keurmerk waarbij je zeker weet dat een dier niet levend wordt opengesneden. Dus daar is echt werk aan de winkel."