Gemeenten worstelen met financiële tekorten, hoe kan dat?

Gemeenten maken vooral hoge kosten in het ‘sociale domein’. Denk aan bijvoorbeeld de jeugdzorg die door decentralisatie op het bordje van gemeenten terechtkwam, evenals schuldhulpverlening.

Verslaggever Thomas Schuurman bezocht als eerste Stadskanaal in Noord-Oost Groningen. De gemeente luidde de noodklok omdat er op de jaarlijkse begroting ruim 7 miljoen euro verlies genoteerd werd.

Geven ze niet gewoon te veel geld uit? "We hebben ons laten onderzoeken, en dat is niet zo. We geven mensen waar ze recht op hebben", vertelt wethouder Johan Hamster. "3 miljoen euro zit in de jeugdhulp en verder gaat veel naar sociale werkvoorziening; werk organiseren voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt."

Dan helemaal naar de andere kant van het land. Gemeente Vaals is bekend van het drielandenpunt, maar óók van tekorten op de begroting en toenemende vergrijzing en verarming.

"Je moet zorgen dat je inwoners geeft wat ze nodig hebben, maar het vet is er niet meer en het manifesteert zich al jaren", vertelt wethouder Jean-Paul Kompier. Ondertussen gaan heffingen omhoog en worden gemeentelijke gebouwen verkocht. "De jeugdzorg stoppen kan niet, die kinderen moeten hulp krijgen."

De gemeente Delft kwam vorig jaar nog onder toezicht van de provincie te staan omdat er geen sluitende begroting was. Inmiddels zijn de gaten gedicht en is de raad akkoord met de begroting voor de komende jaren. Waardoor er ook geen preventief toezicht van de provincie meer is.

"Financieel zijn we eigenlijk niets opgeschoten", vertelt wethouder Stephan Brandligt. "We hebben het lang weg kunnen houden bij de bevolking, maar we moeten nu bezuinigen op voorzieningen in de stad en heffingen gaan omhoog."

In Achtkarspelen in Noord-Oost Friesland hebben ze ook dit jaar weer flink moeten puzzelen om de begroting rond te krijgen. De gemeenteraad is net akkoord gegaan, al is men ook ongerust. Veel voorzieningen zijn wegbezuinigd en het belangrijke gemeenschapsgevoel in deze regio staat daarmee onder druk.

De Utrechtse gemeente Woudenberg is één van de vele Nederlandse gemeente die dit jaar door financiële tekorten onder toezicht van de provincie stond. In Woudenberg is niet rigoureus gesnoeid in budgetten, maar veel meer gezamenlijk geprobeerd tot noodzakelijke bezuinigingen te komen.

Heb jij ook een idee voor een reportageserie? Stuur onze verslaggevers op pad. Meld je aan voor de Spraakmakers Community.